CCF20100206094

Cytologia i Histologia

do kondensacji dwucukrów w wielocukry (spełniające funkcje zapasowe, np. skrobia). Materiały zapasowe zgromadzone są w leukoplastach, ziarnach aleuronowych lub jako krople

lipidów w cytoplazmie;

Ryc. 55.

Przekrój poprzeczny przez liść rośliny dwuliściennej — widoczny jest podział chlorenchy-my na miękisz palisadowy i gąbczetsty (la — skórka górna. Ib — skórka dolna z aparatami szparkowymi, 2a — miękisz palisadowy, 2b — miękisz gąbczasty. 3a — część łykowa wiązki przewodzącej, 3b — część drzewna tejże wiązki. 4 — aparat szparkowy).

UWAGA: Tkanką typu spichrzowego jest także bielmo nasion.

D)    miękisz wodny — jest odmianą miękiszu zapasowego. Występuje u pustynnych roślin zaliczanych do ekologicznej grupy sukulentów (por. CZĘŚĆ: FIZJOLOGIA ROŚLIN). Jego komórki cechuje posiadanie ogromnych, pojedynczych wakuoli, zawierających zapas wody na okres suszy;

E)    miękisz powietrzny (aerenchyma) —występuje tam, gdzie istnieje groźba niedotlenienia, a więc u roślin wodnych i bagiennych. Posiada bardzo duże przestwory międzykomórkowe umożliwiające wymianę gazową części odciętych od dostępu światła i tlenu. Czasem może tworzyć całe kanały wentylacyjne, jak np. u grążela żółtego;

2. Tkanka okrywająca — jej cechą jest zwarty układ komórek, pomiędzy którymi nie ma przestworów międzykomórkowych (por. ROZDZ: 4.1 nabłonki okrywające). Takie tkanki pojawiają się dopiero po wyjściu roślin na ląd w związku z pogorszeniem warunków życia. Powierzchnia styczna ścian sąsiednich komórek w tkance okrywającej często jest rozbudowana przez pofałdowania lub ząbkowanie, co zwiększa odporność na rozerwanie. Ze względu na położenie i charakter tkankę okrywającą dzieli się na:

A) epidermę, czyli skórkę liści i młodych łodyg (por. Ryc. 55 i 56 A). Tkanka ta jest swoistą „odpowiedzią’’ roślin na niebezpieczną dla życia, nadmierną transpirację. Stąd komórki skórki pokryte są warstwą kutikuli różnej grubości. Jej podstawowym składnikiem jest kutyna (por. ROZDZ: 2.2). Powinieneś jednak pamiętać, że całkowite oddzielenie rośliny od otoczenia warstwą nieprzepuszczalną dla gazów oznacza dla niej śmierć. Potrzebuje ona do życia dwutlenku węgla, którego skórka nie przepuszcza. Kompromisem w tej sytuacji było stworzenie „sprytnego' systemu wentylacyjnego, który' można aktywnie otwierać i zamykać. Rozwiązaniem tym są aparaty szparkowe — pojawiły się niezależnie, dwukrotnie w toku ewolucji (por. Ryc. 57). Raz u wątrobowców'jako dziwme 16-to komórkowe „beczki” w skórce gamę-