DSC00099 2

7.6. Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (somatoformiczne)

Maria Siwiak-Kobayashi

1. Historia poglądów na zaburzenia pod postacią objawów somatycznych i ich konsekwencje klasyfikacyjne

Najbardziej powszechną formą przeżywania cierpienia psychicznego, a także komunikowania i przedstawiania go innym są dolegliwości somatyczne. Somatyczne przejawy cierpienia towarzyszą więc większości zaburzeń psychicznych, np. przyspieszone bicie serca i objawy wegetatywne w zaburzeniach lękowych, zaparcia czy upośledzenie łaknienia oraz często różne dolegliwości bólowe w depresji Jednakże zawsze istniała grupa zaburzeń, w których dolegliwości somatyczne, skargi na nie i poszukiwanie pomocy stanowiły jedyny, czy przynajmniej wysuwający się na pierwszy plan, objaw zaburzenia. W obowiązujących obecnie klasyfikacjach ICD-10 i DSM-iV stworzona została kategoria diagnostyczna zaburzeń pod postacią somatyczną w celu zaklasyfikowania pacjentów, u których występują trzy główne cechy kliniczne:

1.    skargi somatyczne sugerują poważną chorobę fizyczną przy braku stwierdzanych zaburzeń usprawiedliwiających te skargi,

2.    czynniki psychologiczne i konflikty, które wydają się pozostawać w związku z wystąpieniem, zaostrzaniem i podtrzymywaniem zaburzenia,

3.    pacjent nie ma kontroli nad objawami somatycznymi i nadmiernie koncentruje się na sprawach zdrowia.

Kategoria ta daleka jest od jednorodności. Różnice są spowodowane odmiennym rozumieniem przez różnych autorów mechanizmów niektórych spośród tych zaburzeń. Pierwsza z różnic dotyczy pozycji zaburzeń konwersyjnych {histerycznych, dysocjacyjnychj.