DSC01387

176

y Milan Kundera Wzgardzone

dziedzictwo Cervantesa (fragment)

(ij Kiedy Bóg opuszczał z wolna miejsce, z którego sprawował niegdyś władzę nad wszechśwU*

Kichot wyszedł ze swojego domu i nie był już w stanie świata rozpoznać. )akoż świat, pod nieobecność Najwyższego Sędziego, objawił się nagle w przerażającej wieloznaczności; boska

Prawda, prawda jedyna, rozpadła się na setki prawd względnych, którymi podzielili się ludzie.

Tak oto narodził się świat Czasów Nowożytnych, a wraz z nim, na jego wzór i obraz, powstała powieść. (...]

[2] Zrozumieć wraz z Cervantesem. że świat jest wieloznaczny, stanąć naprzeciw nie jednej, absolutnej prawdy, lecz ogromu prawd sobie przeczących i względnych (a ucieleśnianych przez wyobraźniowe „ja” zwane powieściowymi postaciami), za jedyny pewnik mieć przeto mądrość niepewności - wymaga siły nie mniejszej.

Copyright © Milan Kundera, 1986,2000 Ali rights reserved (tłum. Marek Bieńayk)

i tetrCENIA DO TEKSTU

1% Jak rozumiesz frazę „Bóg opuszczał z wolna miejsce, z którego sprawował niegdyś

władzę nad wszechświatem i jego porządkiem wartości"?

2.    Nazwij cechę czasów nowożytnych, którą akcentuje Milan Kundera.

3.    Na podstawie Wprowadzenia do lektury... (s. 171) przypomnij różnice między prawem w średniowieczu i epoce nowożytnej. Zestaw te różnice z uwagą Kundery o „prawdzie jedynej" i .prawdach względnych".

4.    Jaki jest - zdaniem pisarza - związek między rozumieniem prawa i prawdy w średniowieczu i w czasach nowożytnych?

5.    Odwołując się do znajomości fragmentu powieści Cervantesa, wiedzy z Wprowadzenia do lektury... oraz fragmentu tekstu Kundery, wyjaśnij, dlaczego Don Kichot nie mógł odnaleźć się w otaczającym go świecie.

6.    Omów związek zmian w epice, które nastąpiły wskutek powstania powieści, z sytuacją egzystencjalną człowieka czasów nowożytnych (akapit 1.); wykorzystaj też informacje

z części wykładowej „Don Kichot - pierwsza powieść nowożytna".

Między dwiema krańcowymi wadami: I tchórzostwem i zuchwalstwem...

Tragiczna wielkość i patetyczna śmieszność Don Kichota

Lekcja jest poświęcona analizie fragmentu II cz, Don Kichota, w którym Miguei Cervantes kreuje niejednoznaczny wizerunek tytułowej postaci. Zastanowimy się nad postaciami głównych bohaterów, by na podstawie ich charakterystyk dojść do ogólnych wniosków na temat natury człowieka.

WPROWADZENIE DO LEKTURY Cemntes konstruuje swą powieść z epizodów, które łączą postacie wędrującego rycerza i giermka. Ich charaktery są bardzo różne, lecz pizedeż sprzeczności się dopełniają. Sancho uczy się wciąż od Don Kichota, bo bydew podróży-zgod-nie z ideą peregrinatio vitae (czytaj: wite) - życie wędrówką-to nieustanne zdobywanie mądrości Wbrew pozorom także błędny rycerz uczy się od Sancha, zauważa dobre strony jego praktycyzmu. Ostatecznie obaj wędrowcy powracają do rodzmnej wioski w Manczy. Don iGchot dojrzały <k>śmierd, Sancho-dojrzały do żyda. Analizowały na lekcji .Rozdział siedemnasty, w którym objawia się najwyższy i ostateczny szczyt jaki osiągnęła i osiągnąć mo^a niesłychana odwaga Don Kichota, oraz o szczęśliwie zakończonej przygodzie z lwami* pochodzi zczę-śd U Don Kkhoto. Migueł Cemntes piszewnim obrazowo o przekraczaniu granic, o wierności samemu solne, wreszcie o skomplikowaniu i niejednoznaczności człowieka.

Miguei Cervantes Przygoda Z lwem¹ (fragment z cz. II)

Don Kichota i jego giermka zastajemy, jak zwykle, na drodze. Towarzyszy im spotkany przypadkiem szlachcic Don Diego de Miranda, zwany też przez błędnego rycerza Szlachcicem w Zielonej Opończy.

(i] Historia opowiada, że kiedy Don Kichote wołał na Sancha, aby mu hełm przyniósł, ten kupował właśnie serki sprzedawane przez pasterzy; a przynaglony niecierpliwością Don Kichota, nie wiedział, co z nimi począć ani w czym je zabrać; aby zaś nie stracić tych, za które już zapłacił, wpadł na pomysł, by wrzucić je do szyszaka² pańskiego, i z tą piękną zdobyczą zawrócił dowiedzieć się, czego pan żąda; kiedy stanął przed nim, ten rzekł:

- Podaj mi, przyjacielu, hełm. Albo niewiele znam się na przygodach, albo to. co tam widzę, jest przygodą, która zmusi mię, co mówię, już zmusza, do wydobycia miecza.

Szlachcic w Zielonej Opończy [Don Diego de Miranda], usłyszawszy to obejrzał się wkoło, ale nie

i Tjfci fragmentu pochodzi od autorów podręcznika. > Szyszak -stożkowaty hełm.