DSCF5415

134 W. Budzyński, W. Szempliński

134 W. Budzyński, W. Szempliński

3.2. Znaczenie gospodarcze

Na świecie uprawia się zaledwie 10 min ha żyta, co stanowi 1,5% powierzeń zajętej przez zboża. Główni producenci żyta to: Rosja, Polska, Niemcy, Białoruś j Ukraina. Światowe zbiory ziarna tego gatunku wynoszą 21,1 min ton rocznie Z zestawienia powyższych liczb widać, że uprawę tę można nazwać ekstensywny - średni plon z 1 ha wynosi zaledwie 2,171. Tylko niektóre kraje, przede wszystkim Szwajcaria (6,5 t/ha), Anglia (5,6 t/ha) i Niemcy (5,4 t/ha), prowadzą intensywną uprawę żyta. W Polsce żyto uprawiano w ostatnich latach na powierzchni 1927 tys. ha, co stanowi 22,2% zasiewów wszystkich zbóż.

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

Rys. 3.1. Porównanie średniego plonu wzorca odmian żyta w COBORU i średniego plonu w produkcji według GUS

Plon żyta w produkcji jest bardzo niski (rys. 3.1), choć osiągnął już poziom z początku lat dziewięćdziesiątych. Z kolei średni plon w COBORU wszystkich zarejestrowanych odmian populacyjnych i mieszańcowych wynosi obecnie 6,6 t/ha. Łatwo obliczyć, że wykorzystanie tego potencjału w praktycznym rolnictwie wynosi zaledwie 35% i nie zarysowuje się żadna tendencja do poprawy tego stanu. Średnio w roku produkuje się w Polsce około 4500 tys. t ziarna żyta, co stanowi 20,4% zbiorów światowych (rys. 3.2).

Znamienne, że aż 51% zbiorów przeznacza się na paszę. Niemal stałą pozycję w £ bilansie wykorzystania ziarna (27%) stanowi ziarno konsumpcyjne do produkcji