DSCF5763

478 M. Kalinowska-Zdun

karotenu (prowitaminy A), mającego duże znaczenie w procesach wzrostu młodycfiB zwierząt.

Areał uprawy marchwi jest w Polsce nieduży, uprawia się ją głównie w gospofi darstwach indywidualnych i tam, gdzie jest względny dostatek siły roboczej, po^l nieważ nie istnieją specjalistyczne maszyny dostosowane do jej uprawy, a zwłaszcza do zbioru.

Marchew charakteryzuje się także dużą rozpiętością plonowania. Na głebą||i lekkich, ziemniaczanych plony korzeni marchwi wahają się w granicach 20- 40 t/ha, na glebach dobrych mogą być znacznie większe — dochodzą nawet do 85 t/ha (Paprocki, 1974).

4.3. Skład chemiczny

Głównym składnikiem suchej masy marchwi są cukry, głównie glukoza i sacharoza (tab. 4.1).W miarę upływu okresu wegetacji zawartość glukozy zmniejsza się, a wzrasta zawartość sacharozy, dzięki czemu korzenie stają się wtedy słodsze, i najsłodsze są w okresie zbioru. W okresie przechowywania zachodzi proces odwrotny.

Tabela 4.1. Przeciętny skład chemiczny korzeni marchwi (%)

Woda	Su cha masa	Cu kry	Bezazoto-we związki wyciągowe	Włókno surowe	Tłuszcz surowy	Substancje azotowe	Popiół | surowy
87,7	12,3	6,4	2,6	2,6	1,0	1,2	0,8

Marchew odznacza się małą zawartością suchej masy (10,2-12,3%), ale w 100 g świeżej masy znajduje się 6-11 mg beta-karotenu, 6-10 mg kwasu askorbinowego, po około 60 mg witamin Bi i B2 i około 500 mg witaminy PP. Zawartość cukru (sacharozy) waha się od 3,3 do 6,4%. Korzenie marchwi zawierają znaczną ilość żelaza, wapnia i fosforu, co ma znaczenie krwiotwórcze i dietetyczne.

4.4. Charakterystyka biologiczna

Marchew (Dauus carota L.) należy do rodziny baldaszkowatych (Apiaceae, syn. Umbelliferae). Jej dzikie formy jednoroczne występują na terenie całej Europy; i Azji. Marchew uprawna (Daucus carota ssp. sativa) jest formą o dwuletnim cykktj wegetacji. W pierwszym roku długość okresu wegetacji zależy od odmiany. Odmia* ny pastewne uprawiane w Polsce są późne, ich okres wegetacji trwa 160-180 dni.