DSCN1723

72 Internalizacja

s. 353]. Najnowsza historia pokazała, że odwołując się do koncepcji interesu obiektywnego niektóre partie robotnicze czuły się uprawnione do występowania przeciwko robotnikom (dopuszczając się prześladowań, a nawet zbrodni) po to, aby - jak to uzasadniano — realizować ich interesy. Uwidacznia się, że koncepcja interesu obiektywnego wymaga ścisłego określenia warunków uprawniających do działania w czyimś interesie w przypadku zaistnienia jakichkolwiek rozbieżności.

Koncepcja interesu odniesiona do wyjaśniania ludzkich działań zbliżona jest do modelu homo oeconomicus. Dlatego trzeba mieć świadomość, że wyjaśnianie ludzkich zachowań wyłącznie w tych kategoriach jest swoistym redukcjonizmem. W ramach tego ujęcia nie ma miejsca dla działań altruis-tycznych, bezinteresownych, co implicite zakłada pewne przekonania na temat natury człowieka.

Aby zrealizować pewne cele wspólne dla jakiejś zbiorowości, tworzy się grupy interesu. Ich zadaniem jest wywieranie różnych form nacisku na ośrodki decyzyjne w celu realizacji własnych interesów. Ralf Dahrendorf [1959] wyróżnia grupy interesu i quasi-grupy. Te pierwsze są złożone z osób świadomych interesów klasowych, stają się grupą inicjującą działania w celu ich realizacji. Quasi-grupy natomiast to szerokie kręgi osób znajdujących się w podobnym położeniu społecznym, które w pewnych sytuacjach gotowe są poprzeć poczynania grup interesu i doprowadzić do zmiany układu władzy.

Konflikty interesów rozmaitych g™, społecznych stanowią jeden z podstawowy sposobów wyjaśniania procesów zmian i zjj. wisk dynamiki społecznej. (A.S.)

Zob. altruizm, działanie społeczne, homo otco-nomicus, koncepcje człowieka w socjolog], konflikt społeczny, władza.

Literatura:

Dahrendorf R., 1959, Class and Ciast Coaflia in Industrial Society, Stanford Univ. Pres, Stanford.

Ossowska M., 1985, Moralność mieszczańsko. Ossolineum, Wrocław.

Internalizacja, proces przyswojenia przez jednostkę określonych norm i wartości społecznych. Internalizacja to także rezultat tego procesu, oznaczający silne vre-wnętrzne przekonanie o konieczności przestrzegania pewnych norm społecznych, regulujących stosunki jednostki z innymi ludźmi, grupą społeczną lub szerszą zbiorowością. Wartości i normy zintemalizowa-ne, czyli „uwewnętrznione”, stają się bardzo skutecznymi regulatorami działań społecznych. Internalizacja wartości i norm jest podstawowym elementem procesu socjalizacji. (A.S.)

Zob. normy społeczne, socjalizacja.

Inżynieria społeczna, zob. socjotech-nika.

Irracjonalizm w życiu społecznym, zob. efekt śnieżnej kuli, przesąd, racjonalność.