DSC"7

142 Roman B

EpiltazJ dominująca irec«v»n« (13:3)

Epistaza dominująca i reccsywna polega na tym, że zarówno aliel dominujący jednego ze współdziałających genów, jak i aliel nscejywny drugiego genu maskują efekt genu z innego locus. np. alicie / i r warunkujące zabarwienie cebuli. Barwa lub jej brak uwarunkowana jest genami / i R:

/_ — białe cebule, i/ — zabarwione cebule,

R_ — zabarwione cebule, rr - białe cebule.

Krzyżując cebule białe (f/rr) z cebulami zabarwionymi (iiRJl) w pokoleniu F₍ otrzymamy wszystkie cebule białe /tAr. W pokoleniu F, otrzymamy stosunek fe-

P:	białe		zabarwione
Ff:	Mn	X białe HRr	flVt
	HRr	X	Mr
«v	13 białe /_/?_ T_rr iirr		3 zabarwione HR_

Wynika z tego, że zarówno aliel dominujący /, jak i recesywne allelc rr blokują ujawnianie się purpurowej barwy cebuli.

Mechanizm epistazy dominującej i recesywnej na przykładzie determinacji zabarwienia cebuli:

a) droga powstania białej cebuli

	gen/ j		gen /? lub r I enzym R lub jago brak
prekursor	inhibi^	brak substratu		brak barwnego produktu

łub

gen/

i

brak inhibitora prekursor -►

substrat

genr

1

niefunkcjonalny enzym | brak barwnego produktu

prafcuraor

Gen domjnupący jednej pary maskuje efekt fervotypowy gont* z innego łocus, zaś forma recesywna drugiej pary genów ! uniemożliwia ekspresję fenotypową pttrwizaf.

Modyfikacje stosunku fe no typowego wynikające z interakcji genów:

Podstawowy stosunsfc

⁹ I 3    1 Stcmun*

Typ interaką. genów    X_B. A_bb aafl. _mu> tanotypowy

1)    brak interakcji

2)    epistaza recesywna

3)    podwójne epWM moeywe (uzupełniające a# Oaaśatm genów)

4)    epistaza dominująca

5)    podwójna epistaza dominująca

6)    epistaza dominująca i recesywna

B3 3.1

93.4

97

[

II

0 0 B 0

12:3:1

15:1

B 0 E0_j

133

9.3.3. Ailele wielokrotne

Najczęściej w populacji występują dwie alternatywne formy genu, które determinują kształtowanie określonej cechy. Niekiedy w wyniku mutacji dochodzi do powstania trzeciego, czwartego, piątego aJIelu, które warunkują tę tamą cechę co ailele pierwotne (ryc. 9.14).

Jeśli w populacji występuje więcej niż dwa ailele danego genu, to mówimy, zc są to ailele wielokrotne. Ailele wielokrotne charakteryzuje to, że:

-    warunkują tę samą cechę,

-    osobnik dipioidalny może mieć tylko dwa alicie genu, po jednym aa każdym chromosomie homologicznym.