DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE chronologia i periodyzacja 1

DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE - CHRONOLOGIA I PERIODYZACJA

Etap	Europa	Polska niepodległa
początek dwudzie stolecia	1918 r. - zakończyła się 1 wojna światowa. Wojna, obok wielu zniszczeń i śmierci setek tysięcy ludzi, była powodem gwałtownego rozwoju techniki, co po 1918 r. zaowocowało widocznym skokiem cywilizacyjnym. Zmieniały się ustroje w poszczególnych państwach - demokracja zastępowała monarchię, coraz potężniejsze stawały się wystąpienia rewolucyjne proletariatu (Rosja). Zmiany nastąpiły również w sferze obyczajowej. Zapoczątkowana już w XIX wieku emancypacja kobiet spowodowała coraz liczniejsze wstępowanie przedstawicielek płci pięknej na wyższe uczelnie, w ogóle wzrosła rola kobiety w życiu społecznym. Rozwijała się prasa, pojawiło się kino, które zaczęło coraz mocniej oddziaływać na świadomość społeczeństw. Zmiany nastąpiły także w różnych dziedzinach sztuki. W literaturze pojawiły się nowe tendencje, rezygnowano z realizmu (jako kierunku, w którym nadrzędną rolę przypisywano odtwarzaniu rzeczywistości) na rzecz metafory, sugestii, skrótu myślowego. Pierwsze utwory literackie epoki były wyrazem protestu przeciwko wojnie: fi. M. Re-marque Na zachodzie bez zmian, A. de Saint Bcupśry Wielka wojna białych ludzi, E. Hemingway Pożegnanie z bronią, j. Haśek Przygody dobrego wojaka Szwejka.	1918 r. — zakończyła się 1 wojna światowa; 11 XI tego roku Polska odzyskała niepodległość. Samorzutnie i spontanicznie organizowano polskie życie kulturalne. W 1920 r. powstał Związek Zawodowy Literatów Pol-1 skich. Za podstawową uznano potrzebę szybkiego włączenia się literatury i sztuki! polskiej w nurt sztuki europejskiej. Pomostem między epoką modernizmu i dwudziestolecia jest twórczość L. Staffa i B. Leśmiana (poezja) oraz W. Berenta (proza). Coraz częściej pojawiały się nowe tendencje - eksperymentator-stwo językowe, odmienne obrazowanie. W wypowiedziach młodych twórców na pierwszym planie są radość, entuzjazm nie tylko z odzyskanej wolności państwa, ale i z wyzwolenia literatury od tematyki narodowowyzwoleńczej, żałobnej.
•ata 20. i 30.	Najbujniejszy rozwój nauki, filozofii i sztuki związany z postępem cywilizacyjnym przypadł mniej więcej na „środkowe" dziesięciolecie epoki. W literaturze zapanował daleko posunięty indywidualizm, odrzucano normy, konwencje, wszystko, co krępowało, ograniczało: A. Gide Lochy Watykanu, twórcy stawiali pytania, prezentowali wątpliwości, stronili od tez, wniosków, odpowiedzi, na pierwszym planie rozważań pojawiło się zagadnienie wolności jednostki: L. Pirandello Sześć postaci w poszukiwaniu autora, A. Hu-xley Nowy wspaniały świat. W prozie pojawiły się tendencje nowatorskie, pogłębiono analizę psychologiczną postaci, ujawniano	Lata 20. - okres „jasny*: Dominowały nastroje entuzjazmu, radości, optymizmu. Nastąpił wszechstronny rozwój poezji. Powstały grupy poetyckie: Skarnander, Awangarda krakowska, futuryści, ekspresjoniści; proza zostata zdominowana przez tematy polityczno-społeczne. W 1925 r. wydane zostało Przedwiośnie S, Żeromskiego, tworzyli też A. Strug, Z. Nałkowska. Została stworzona legenda legionowa, lei