Farma0001

Definicje pojęć: dezynfekcja (odkażanie), sterylizacja (wyjaławianie), aseptyka, antyseptyka, sanityzacja.

Sanityzacjn - czyszczenie mechaniczne, z zastosowaniem detergentów lub mydeł Usuwanie mechaniczne zarazków z odkażanych powierzchni, nie powodując ich zabicia.

Dezynfekcja;(odkażanie) - obniżenie ilości form wegetatywnych drobnoustrojów do bezpiecznego poziomu na powierzchniach nieożywionych.

•Sterylizacja (wyjaławianic) - oznacza zabiegi technologiczne mające na celu usunięcie wszelkich drobnoustrojów i ich zarodników oraz przetrwału i ków z przedmiotów (hp. instrumentów, leków) Można to uczynić metodami fizycznymi . (naświetlanie promieniami UV, promienie Roentgena wyżarzanie, gotowanie, poddawanie parze wodnej pod ciśnieniem, działanie suchego gorącego powietrza, opalanie nad płomieniem, ultradźwięki, sączenie przez ullrasączki - bakteriologiczne) i chemicznymi (działanie za pomocą substancji.chemicznych).

Istnieją dwa bliskoznaczne pojęcia, które należy jednak odróżniać: antyseptyka i aseptyka

.Antyseptyka jest to niszczenie drobnoustrojów znajdujących się na tkankach za pomocą substancji antyseptycznych. W historycznym ujęciu antyseptyka to również niszczenie zarazków za pomocą wysokiej temperatury.

Aseptyka to wszelkie postępowanie zapobiegające zakażeniu drobnoustrojami chorobotwórczymi. W aseplyce wykorzystuje się metody fizyczne i chemiczne. Aseptyczne warunki lo środowisko pozbawione wszelkich chorobotwórczych form życia. Aseptyka jest pojęciem szerszym niż antyseptyka.

W farmakologii wyróżnia się substancje odkażające i antyseptyczne.

■Środki odkaża i nce - substancje chemiczne niszczące (zabijające) wszystkie

drobnoustroje oraz ich formy przetrwał ni kowe, zapobiegające także rozmnażaniu się mikioorganizmów Dzięki środkom odkażającym można uzyskać warunki aseptyczne.

Preparaty milvse.plcczne obejmują substancje stosowane do dezynfekcji tkanek i profilaktyki zakażeń na powierzchni skóry i błon śluzowych. Środki odkażające mają natomiast odniesienie do dezynfekcji pomieszczeń, przedmiotów (instrumenty, urządzenia sanitarne, meble, ściany, podłogi), czy też fragmentów środowiska przyrodniczego (np. gleby, cieków wodnych).

]Substancja antyseptycznajjto każdy związek chemiczny (lub pierwiastek, np. fluor, ozon, chlor) niszczący drobnoustroje i zapobiegający ich rozmnażaniu. Zwie się je także krótko antyseplykami {amiseptica).

.Dezynlrkcja - metody i zastosowanie 1. Metody fizyczne:

DEKOR I AC J.\ - działanie bieżącej pary wodnej o temp 100®C przez 30-oCl min , PASIE Ki Z.A( .) A - 6 Z°C przez 30 min lub przez 2<» sek i natychmiastowe ochłodzenie (płynne produkty spożywcze).

PROMIENIOM AME El.ERAElOEETOM E EV (pomieszczenia, powierzchnie, powietrze).

Mmntly chemiczne (sprzęt medyczny, powierzchnie, pomieszczenia);

Ł^obn^4icj) i i czr > yjnod ^e k

- silnym parazytotropiżmem i niskim organotropizmem, brakiem drażniącego oddziaływania na tkanki, trwałością,

dobrą rozpuszczalnością w wodzie,

dobrą skutecznością w niskich stężeniach,

wysoką skutecznością działania niszczącego zarazki,

aktywnością w środowisku kwaśnym i zasadowym,

skutecznością działania w obecności materiału biologicznego,

łatwością przenikania przez kurz, śluz, otoczki bakterii,

brakiem niszczącego działania na materiały i przedmioty odkażane,

brakiem działania korodującego na metale,

brakiem przykrego zapachu,

niską ceną.

Budowa chemiczna i reaktywność przedstawionych powyżej substancji aktywnych jest niezwykle zróżnicowana dlatego leż związki te w odmienny sposób oddziałują z

drobnoustrojami.    ________

^Mechanizm przeciwdrobnoustrojowego działania środków chemicznych: (l.j Uszkodzenie ściany komórkowej i związany z ty ni wypływ niskocząsteczkowych składników wewnątrzkoniórkowycIt-^Ddpowied^wbf&^^są ^jfrzede wszystkim związki powierzchniowo czynne, są'w szczególności czwartorzędowe sole amoniowe również fenole, aldehydy, sole metali ciężkich oraz podchloryny (p Denaiu racbiałek i ro/.nwanie kompleksów mikleoprnleinoww cli powodują fenole, alkohole, aldehydy oraz chloroheksydyna.

(2) L*tlen inuict#'grup si»lfłivil rviow\ cli do mostków disiarczkowycli, zakłócających przebieg procesów metabolicznych i prowadzących w ostateczności do śmierci komórki drobnoustrojowej, powodowane jest przez związki utleniające, tlenek etylenu oraz aldehydy.

(p) Reakcj z grupami aminowymi wykazują przede wszystkim aldehydy i tlenki alifatyczne. Wskutek tych reakcji dochodzi do utworzenia mostków metylenowych między grupami aminowymi, prowadzących do uszkodzenia struktury bia ka i w ostateczności do śmierci komórki drobnoustrojowej.

3