Foto2353

podlegające szczególnym rozliczeniom, a przeznaczone na finansowanie lub dofinansowanie:

-    zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami;

-    ustawowo określonych zadań, w tym zadań z zakresu mecenatu państwa nad kulturą, realizowanych przez jednostki inne niż jednostki samorządu terytorialnego;

-    bieżących zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego;

-    zadań zleconych do realizacji organizacjom pozarządowym oraz podmiotom wymienionym wart. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie¹¹⁵, zwanym dalej organizacjami pozarządowymi; ji

-    kosztów realizacji inwestycji.

Uzk nie określa odrębnych zasad otrzymywania i rozliczania dotacji celowych na dofinansowanie zadań własnych oraz finansowanie zadań zleconych' z zakresu administracji rządowej. W tym przedmiocie odsyła (art. 26 ust. 5) do przepisów ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. W szczególności ta ostatnia ustawa pozwala na sformułowanie tych zasad, wśród których wyszczególnić należy:

-    zasadę obligatoryjności dotacji celowych na wskazane w ustawie zadania (w tym na zadania wykonywane z zakresu administracji rządowej przez jednostkę samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych przepisów);

-    zasadę finansowania z dotacji celowych zadań zleconych z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami w wysokości umożliwiającej ich realizację;

-    zasadę ustalania kwot dotacji celowych według zasad przyjętych w budżecie państwa do określania wydatków podobnego rodzaju;

-    zasadę przekazywania dotacji celowych przez wojewodów;

-    zasadę przekazywania dotacji celowych w sposób umożliwiający pełne i terminowe wykonanie zlecanych zadań.

Stosownie do art. 42 ust. 2 pkt 6 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego jednostki samorządu terytorialnego mogą otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych, o których mowa w odrębnych przepisach, ale na zasadach w nich określonych. Uzk, jak już wcześniej wspomniano, takich zasad nie przewiduje. Poniekąd z pomocą przychodzi tu art. 51 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego umożliwiający udzielanie jednostkom samorządu terytorialnego dotacji celowych na realizację zadań związanych z usuwaniem skutków powodzi i osuwisk ziemnych oraz usuwaniem skutków innych klęsk żywiołowych. W tym też przedmiocie ministerstwo spraw wewnętrznych i administracji wypracowało w praktyce „Zasady i procedury ustalania szkód i szacowania strat spowodowanych klęskami żywiołowymi oraz ubie-

^Ul Usuwa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dzialalnoici pożytku publicznego > o wolontariacie (DzU nr 96, poi. 873 om DzU z2004 ł nr 64, poi. $93, ni 116, poz. 1203 i nr 210, pot 2135).

gania się o dofinansowanie zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w dziedzinie remontów lub odbudowy uszkodzonych i zniszczonych obiektów budowlanych”"⁴, których część II poświęcona została zasadom ubiegania się o dofinansowanie odbudowy lub remontów obiektów zniszczonych przez klęski żywiołowe oraz ich rozliczaniu. Dokument ten może jednak posiadać wyłącznie charakter insrrukcyjny, a nie stanowiący. W tym względzie jego moc prawna jest wysoce wątpliwa.

Faktycznie tę lukę prawną wypełnia dopiero ustawa o finansach publicznych, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2010 r. W art. 150 tej ustawy przewidziano bowiem tryb postępowania, gdy przepisy odrębne nie określają zasad i trybu udzielania dotacji celowych. Regulacja ta przewiduje w takim przypadku zawieranie umówj które określają w szczególności:

—    szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana i termin jego wykonania;

—    wysokość udzielonej dotacji;

—    termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;

—    termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji;

—    termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż 15 dni od określonego w umowie dnia wykonania zadania, a w przypadku zadania realizowanego za granicą - 30 dni od określonego w umowie dnia jego wykonania;

—    tryb kontroli wykonania zadania.

Art. 26 ust. 4 znowelizowanej uzk rodzi obowiązek utworzenia w budżecie każdej jednostki samorządu terytorialnego rezerwy celowej na realizację zadań własnych z zakresu zarządzania kryzysowego. Dotychczasowy przepis nakazywał utworzenie tej rezerwy w wysokości do 1% bieżących wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego pomniejszonych o wydatki inwestycyjne, wydatki na wynagrodzenia i pochodne oraz wydatki na obsługę długu. Tak skonstruowana norma umożliwiała planowanie niewielkiej rezerwy celowej, a w sytuacji relatywnie wysokich wydatków inwestycyjnych - całkowite zaniechanie jej planowania, gdyż kwoty składowe określone w tym przepisie faktycznie dawały wynik ujemny. Wadę tę naprawiono w ustawie nowelizującej uzk, ustalając próg rezerwy celowej nie niższy niż 0,5% wydatków budżetu (nie wydatków bieżących) samorządu terytorialnego pomniejszonych o wydatki inwestycyjne, wydatki na wynagrodzenia i pochodne oraz wydatki na obsługę długu. Przepis ten, na mocy art. 2 ust. 6 nowelizacji uzk, będzie miał zastosowanie po raz pierwszy do opracowania budżetów jednostek samorządu terytorialnego na 2011 r.

Przypomnieć także należy, iż rezerwy celowe tworzy się w budżetach jednostek samorządu terytorialnego na wydatki, których szczegółowy podział na pozy-

hnp-J/ywtt-.mwu.gov.pt/porMtfpl/6'29/43/Noivd_iasądy_i_pro«dury_wj>reypjdkii_l;lcik^iywiolowych_obo-WŁUUł*cr_od_27_kwi«mJumJ [onlinc - 2.06.2010].