fototerapia5

~ ^M^(^_Usso,_a

Anfoy _KAMihĄ

nMah-P,

-.U\'A kąpiele (PUVA-bath)

-_:pno kąpią się przez 15-20 minut w 150 litrach wody . -_?-4eraturze 37*C zawierającej 0,5-1 mg/l 8-metoksypso

. jb tnmetyłpsoralenu. Tuz po kąpieli pacjent naświetla

test 'JVA

f»UVA-soak

₁₀ tąoiele ogramaonych powierzchni ciała, zazwyczaj -X : stóp z następowym naświetlaniem UVA

PUVA-cream

V, metodzie tej psoraleny aplikowane są w postaci kre

roów.

PUVA-turban

est to metoda leczenia łysienia plackowatego w ktńmi h, ...or.any ręcznik nasączony roztworem 8-MOP zakbr ^b ^ głowę na 20 minut przed naświetlaniem    ^3nyjeSt

Objawy uboczne po PUVA:

Z Wczesne:

-    nudność

-    rzadko wymioty

-    senność

-    ból głowy

-    nadmierne owłosienie twarzy

-    ból, świąd skóry

-    reakqe fototoksyczne

-    suchość, szorstkość, wrażliwość skóry

-    wprost pigmentacji

z Późne (potenąalne i rzeczywiste):

-    zaćma

-    przedwczesne starzenie się skóry

-    nieczerniakowe nowotwory skóry zależne od łącznej dawki UVA związane z mutacjami genu p53.

Fototerapia może być stosowana jako monoterapia lub jako metoda skojarzona. Dzięki temu możliwe jest zwiększenie skuteczności leczenia przy jednoczesnym zmniejszeniu objawów ubocznych:

Z UV + dziegcie - metoda Goeckermana.

G UV + cygnolina 0,1-2% - metoda Ingrama.

□    UV + pochodne witaminy D3 (kalcipotriol, takalcitol).

□    UV + glikokortykosteroidy.

□    Re PUVA i Re UVB - połączenie ogólnie podawanego reti-noidu (acitretinu) z naświetlaniem.

□    Cyklosporyna A +NB-UVB

□    UV + inhibitory kalcyneuryny.

□    UVA1 + interferony.

□    UV + leki biologiczne.

Naturalna klimatoterapia

Jest to metoda światłolecznictwa zalecana przede wszystkim w terapii łuszczycy i bielactwa, z najlepszym skutkiem sto sowana w rejonie Morza Martwego. Obszar ten zawdzięcza swe zalety największej depresji (-400 m poniżej poziomu mo rza), dużemu zasoleniu (31-35 g soli na litr), obecności gę>tej, bogatej w składniki mineralne mgły i specyficznego ota e rapia polega na naturalnych naświetlaniach, kąpielac w mu rzu i ewentualnych okładach z błota

Fototerapia u dzieci

Również u najmłodszych paęjąnuiw moztiwe |est zastaw, warno folotetapii, naji gęściej w pizypculUch atopcjwega za palenia skóry, bielactwa, łysienia plac kowany pijylmzciyty isza|owatej, twardziny ogtamcżonej, peikijywV.i baiwruCowej i łuszczycy. Dolne granicą wieku, w którym rozpocząć mama naświetlania okteślane są na u Ul lat

Terapia fotodynamkzoń

Terapia lotodynamiczna tang ftwiOitymrhK rberap.

- PDT) jest rodzajem lotóchemoteiapii, w Uóiej wykauy-

stuje się reakcję między środkami światłom z ulający nu (toto

sensybiiizatotaml) i światłem widzialnym o odpowiedniej dla

danego śiodka długości lali W wyniku tej make |i dochodzi do

wybiórczego uszkodzenia i martwicy chorobowo zmienionych komórek

Pierwszą naukowe próby zastosowania PD' sięgają przełomu XIX i XX w, a pojęcie „olokhi totodynaroicznego" zostało wprowadzone w roku 1904 przez von lapjwmeia, który opisał zjawisko lluorwccncji u pietwołmaków po podaniu baiwnt-ków anilinowych W toku 1905 przeprowadzono pierwsze skuteczne próby leczenia taka skóry przy użyciu 5% eozyny

Mechanizm terapii łotodynamlcznej oparty jest na loro toksycznym uszkodzeniu chorobowo zmienionych komóiek, a miejscem działania PDT na poziomie komórkowym są liczne organelle, takie jak. błona komórkowa, lizosomy, mltocbondna czy jądro komórkowe, a w nim głównie DNA Największe zna czeme ma przekazywanie energii ze wzbudzonego iotouczu lacza na atom tlenu cząsteczkowego z. wytworzeniem bardziej reaktywnego chemicznie tlenu singletowego Tlen singletowy z kolei doprowadza do oksydacji substratu, którym mogą byc np komórki nowotworowe i powoduje ich śmierć

istotne dla mechanizmu działania terapii jest wybo ze gromadzenie aplikowanych substancji świaiłouczulających w komórkach szybko prolilerującycłi, z. prawie całkowitym oszczędzeniem zdrowych komórek otaczających,

Rycina 445 1446. Przykłady larrip do terapii fotodynamianej

Źródła światła

W terapii fotodynamicznej korzysta się z szeregu lamp

emitujących przede wszystkim promieniowanie widzialne

400-700 nrn. W zaleznofci od długośo fali wykazuje ono

• -i.    _ rmiołpbiei przenika

357