gleby017

cyjnego) i ich rjoziaad-^^-łagu-roku, ^wilgotność powietrza.. Ważnymi cechami^ klimatu są też: iloś^dm ;s^łoneczjiy,f;h-.pochmu rnydy-nuoi^,

ny-Sł?Jt£-    ' t®ŚH    i pi?

Na podstawie danych meteorologicznych wyróżnia się rozmaite/ typy

klimatyczne. I tak np. kl i mątwi 1 g o t n y lub u m i a_rk o yl9lIL)JZ_

w ii g o t n_y_ charakteryzuje sie większa ilością opadów w stosunku do ilości wody wyparowanej. K1 i m a t y j>ii che_ lubpółs u_^£JchiEak^Il teryzują^ stosunki odwi^tneZ]S^'ófezarach o klimacie wilgotnym lub

jimiarkowanie wilgotnym dobrze rozwija się szata leśna wraz z charak-tervstvcznvmT dla niej glebami: bmnalńyrni, płowymi i bielmowymi. "W terenach o klimacie suchy pa dominuje roślinność pustynna lub pó^ Jpusjynna z takimi glebami, jak szaro- iTSuroziemy, przeważnie mniej lub bardziej zasolone. Klimaty półsuche (semiaridowe) charakteryzują się nieco większą wilgotnością, kt^a _p^.wa^ na rozyvój ^(^linn.Qśck suchych stenów z tzw. glebami kasztanowymi, często zasolonymi. W wa~ runkach klimatu Jmntyhęntąlnego, gdzie dość

równowazońiTjeśtilością wody parującej z gleby, rozwija się bogata roślinność stepu ’IąlĆowFgó: z^“ardzo'chara£teiwstycznymi glebami czar-naziemnymkjjależy stwierdzić, żejrn klimat iest■ cieplejszy i bardziej wilgotny, tym intensywnjej..przebiegają procesy wietrzenia chemicznego a także procesy glebowe. W regionach podzwrotnikowych tworzą się

w krainach ark-

tycznych są one słabo rozwinięte i płytkiej

Ważnymczynnikiem klimatu jest wilgotność powietrza, która niewątpliwie wpływa na procesy glebowe. Należy jednak pamiętać, że klimat zmieniał się wielokrotnie w dziejach Ziemi (tab. 1).

Istotną cechą makroklimatu są występujące na powierzchni gleb

ruchy powietrza (wiatry). Wiatry wywołują zjawiska deflacji, czyli wy-

■ • ■ •

wiewania i przenoszenia cząstek glebowych, a po zniszczeniu gleby, także luźnych utworów macierzystych. Zjawisko to nosi nazwę erozji wietrznej (lub eolicznej). Erozja wietrzna przybiera w terenach o klimacie kontynentalnym lub suchym (aridowym) ogromne rozmiary, wywołując burze pyłowe lub piaskowe, niekiedy niszczące nawet całkowicie plony roślin! IW Polsce erozja eoliczna występuje najczęściej w czasie suchej wiosny w okresie, kiedy gleby jeszcze nie zostały dostatecznie przykryte roślinnością, a wyschły do stanu wilgotności 0—3% w poziomie ornopróchnicznym. Prędkość wiatrów, przy której następuje erozja wietrzna w Polsce, według obserwacji z terenu olsztyńskiego, wynosi już od 7 m/s.

Poza okresem wiosennym erozja eoliczna może zachodzić także w czasie lata (ale wtedy czyni szkody jedynie na polach po podoryw-kach) oraz w okresie bezśnieżnych, suchych a mroźnych zim. Łatwo np. można zaobserwować pokrywy pyłu zalęgające na płatach śniegu