gleby226

Kwasowość czynna stanowi bardzo małą część kwasowości potencjalnej, która może być większa od kwasowości czynnej 1000—100 000 razy, w zależności od zawartości w glebie| koloidów (Buckman i Bra-dy). Dlatego też przy oznaczaniu dawek wapna należy opierać się na wysokości kwasowości potencjalnej. W glebach organicznych (np. torfowych) różnica pomiędzy kwasowością czynną a potencjalną może być jeszcze większa, gdyż substancja organiczna ma większe od substancji ilastej własności sorbowania.

Dawki wapna oznacza, się określając kwasowość potencjalną hydroli-tyczną metodą Kappena, z zastosowaniem octanu wapnia lub sodu (według reakcji podanej na str. 227). Obecnie często oznacza się ogólną kwasowość metodą Mehlicha, drogą przemywania gleby roztworem chlorku baru (BaCl₂).

4.6.2. OZNACZANIE pH GLEBY

	i -mM
	mm
Im!- fcti	•;fe
i
km I:

Odczyn gleby można oznaczać kolorymetrycznie. Metoda ta oparta jest na właściwości zmiany barwy indykatorów w zależności od stężenia jonów wodorowych. Wąrtość pH określa się porównując zabarwienie roztworu glebowego (po dodaniu znanego indykatpra) ze skalą barw. Kolorymetryczne oznaczanie pH ma charakter orientacyjny, a dokładność oznaczeń wynosi około 1/2 jednostki pH. Niemniej ma ono bardzo szerokie zastosowanie przy badaniach połowych gleby, szczególnie przy bonitacyjnej klasyfikacji gruntów. Do najpospolitszych metod kolorymetrycznych zalicza się metody Kiihna, Combera, Terlikowskiego i Helliga. W Polsce stosuje się najczęściej odczynnik i płytki porcelanowe Helliga, pozwalające na określenie pH w granicach 4—8.

Oznaczając odczyn win lub 0,1 n roztworze KC1 otrzymuje się wyniki bardziej zbliżone do stosunków zakwaszenia występujących w glebach o naturalnym uwilgotnieniu, niż przy pomiarach w wodzie destylowanej.. Otrzymane w ten sposób pH odpowiada więc kwasowości wymiennej (pHw).

Dla celów naukowych stosuje się do oznaczeń odczynu gleby metody elektrometryczne. Metody te polegają na pomiarze różnicy potencjałów w ogniwie składającym się z" elektrody porównawczej oraz elektrody pomiarowej zanurzonej w zawiesinie glebowej o nieznanym stężeniu H⁺ jonów. Na specjalnych pehametrach można od razu odczytać wartość pH. Najczęściej stosuje się elektrody porównawcze kałomelowe lub chinhy-dronowe, a jako pomiarowe — elektrody szklane lub chinhydronowe.

Oznaczanie pH gleby metodami potencjometrycznymi wykonuje się najczęściej w zawiesinie glebowej w stosunku gleby do wody, jak 1:2,5 (wg Międzynarodowego Towarzystwa Gleboznawczego), ale nowsze badania wykazały (Musierowicz, Adamczyk), że lepsze wyniki, zwłaszcza