img238

5.4.6. PASTY - SZCZEGÓLNY RODZAJ KOAGULATÓW

Szczególnym rodzajem struktur koagulacyjnych są pasty. W takim układzie agregaty cząstek powstałe w procesie koagulacji tworzą złożone struktury, pomiędzy którymi znajdująsię cząsteczki fazy rozpraszającej. W przypadku gdy wypełnienie jest odpowiednio gęste, nie może dochodzić do wzajemnej wymiany cząsteczek. Ponadto, jeżeli w procesie koagulacji dojdzie do rozerwania warstewki cieczy zewnętrznej, prowadzące do powstania punktowych styków, wówczas mogą wytworzyć się dodatkowe wiązania chemiczne pomiędzy cząstkami fazy rozproszonej. Procesy te prowadzą do żelowania lub twardnienia struktury, prowadzących w konsekwencji do powstania ciała stałego. Przykładami tego procesu są początkowe etapy wiązania spoiw cementowych oraz powstawania mas ceramicznych.

Struktury powstałe po kondensacji oraz pasty różnią się właściwościami fizycznymi. Pasty ulegają dylatancji, czyli zwiększeniu objętości po przekroczeniu krytycznego naprężenia uzyskanego w jednoosiowym ściskaniu, a także odkształceniom plastycznym i sprężystym towarzyszącym zjawisku tiksotropii. Struktury kondensacyjne w podobnych warunkach obciążenia pękają i kruszą się, charakteryzują się jednak większą wytrzymałością na oddziaływania mechaniczne. Struktura kondensacyjna nie jest odnawialna, jak w przypadku past, ani nie ulega odkształceniom odwracalnym.

5.5. METODY OCZYSZCZANIA KOLOIDÓW

Układy koloidalne są wrażliwe na obecność zanieczyszczeń, którymi mogą być ciała krystaliczne lub elektrolity. W celu przedłużenia trwałości koloidu stosuje się różne metody oczyszczania. Do najpopularniejszych należą:

-    dializa (elektrodializa) - metoda polegająca na wymuszeniu przenikania zanieczyszczeń zoli przez błony półprzepuszczalne, na których pozostają większe cząstki koloidów. Jeżeli przenikanie jest wynikiem osmozy, mamy do czynienia z dializą, jeżeli zaś jest wymuszane działaniem silnego pola elektrycznego - z elektrodializą;

-    filtracja (ultrafiltracja) - metoda polegająca na ultrasączeniu, czyli wymuszeniu przenikania zolu przez sączki lub sita o oczkach zbliżonych do wymiarów pojedynczych cząstek koloidalnych, wywołanego zmniejszonym ciśnieniem w środowisku koloidu. O procesie tym czasem mówi się jako o odwróconej osmozie;

-    elektrodekantacja - metoda będąca połączeniem elektrodializy i dekantacji, polegająca na oddekantowaniu (zlaniu) roztworu elektrolitów zanieczyszczających koloid znad powierzchni zawierającej zagęszczony wskutek elektrodializy roztwór zolu. Czynności elektrodializy i dekantacji powtarza się aż do uzyskania czystego od zanieczyszczeń koloidu;

-    adsorpcja wymienna na jonitach.