img254

121

cząsteczki wody (inne grupy polarne). Zaadsorbowana warstwa hamuje wzrost ściany kryształu. Kolejne jony Ca²⁺ i S0₄²' będą wbudowywały się w pozostałych ścianach. Formy o pokroju głównym mogą przekształcać się w sześciobocz-ne tabliczki. Wyraźne zwiększenie udziału kryształów tabliczkowych powodują kationy o dużych ładunkach elektrycznych, np. Fe³⁺, Al³⁺. Podobną rolę spełnia dodatek kwasu cytrynowego.

W zależności od pokroju i rozmiaru kryształów, czyli od tzw. morfologii tworzywa, kształtują się jego właściwości fizyczne. Utworzony szkielet krystaliczny decyduje przede wszystkim o wytrzymałości mechanicznej tworzywa.

W budownictwie gipsy stosowane są do produkcji tynków gipsowych, tzw. gładzi, tynków gipsowo-wapiennych, płyt gipsowo-kartonowych, do produkcji gipsobeto-nów, prefabrykatów gipsowych oraz różnych klejów. Gips jest również stosowany w przemyśle cementowym jako regulator czasu wiązania. Wyjątkowym kierunkiem zastosowania spoiw gipsowych jest sztukateria i odlewnictwo. Gipsy wykorzystuje się również w rolnictwie do wzbogacania gleby w składniki mineralne, jak również w działaniach mających na celu rekultywację ziemi.

6.2.3. ANHYDRYT. PROCES WIĄZANIA I TWARDNIENIA.

ZASTOSOWANIE

Podstawowy składnik spoiw anhydrytowych stanowi anhydryt II, który jest związkiem trudno rozpuszczalnym. Zatem, by ułatwić i przyspieszyć proces wiązania, stosuje się dodatek wymienionych wyżej aktywatorów. W reakcji hydratacji anhydrytu również wydziela się ciepło - reakcja egzotermiczna. Sumaryczny zapis tej reakcji podano wzorem (6.11).

(6.11)

CaS0_4(s) + 2H_zO -*• CaS0₄ • 2H₂0_(s) + Q

Wiązanie spoiw anhydrytowych polega przede wszystkim na uwodnieniu CaS0₄, które zachodzi w wyniku następujących przemian:

etap I rozpuszczenie w wodzie s - faza stała aq - faza roztworu wodnego

(6.12)

CaS0_4(s)-^CaS0_4(aq)

etap II przyłączenie cząsteczek wody

(6.13)