img698

‘>0

Część 1. Podstawy teoretyczne ubezpieczeniu społecznego

Rozdział IV. Schemat ideowy metody ubezpieczenia interpretacja społeczna

91

o

•w

o

c

o o

N D) 0 0

fc) |

0 C__

CL O

c

E

>»

c

N

U

0

O

a

CA

03

E

Oj

3

*5

■a

i

s

s

’fl

1>

o

3

(A

■c

re

a

ro

'c

co

N

co

N

w

=5

E

>*

t!

CL

O

c

0

0

N

O

0

E -5.

5 -8 g

a. J -2

.2 -to jj-O

.2* |

-o =g «

0 iii 13 N N O)

l— (/) (D

o_ j*: ł_

3

c

0

Ć7

O

O)

0

5

o

E

o

T3

(0

3

w

■s

*-•

(U

<>

N

4mt

E

-C

Jfl

UJ

*

0 S

O

E o

T3 O

3

<0

_    k.

co    co

-a -o

°    2

a    o.

<a    w

o    o

O)    O)

£ O"

UJ E

Z iz

P

II

12 TO S£ ,2 -g o

.o aT .q

0> |śi 0j

fc! 2l CJ a. . a

co

-*C

N

0

C

co

'c

3

co

N

0

CO

>

N

0 C 0 ■N

*?

UJ

N

O

UJ

D.

N

UJ

m

3

<

O

o

H

Ul

co

> i

N

.2 N c ^ co ^£-

£ 1 co ro n i;

c

0

2    N

5 u o © ■* a

N, N

nr 0

‘i -⁰

o ^w A N

O 5

.5 .5 'E c 0 0

N N O U 0 0

a a.

N N 0 0 A A

3    3

0

N

O

0)

’o_

N

0

_Q

E

<> > 0 T3

■o O

CO* 0

Ci i

cc .

0

C

O

£

2

A

O

T3

.5

'E

0

N

O

0

'EL

N

0

A

3

>*

"O

O

-t—» 0

« M W T3 ^N "D

0 Ol 0

^N o

A

<6

c

£

Ol

o

o

s§

■N

stosując różne formy przymusu zarządzania¹, w zasadzie uprzedza to zarządzanie, które wynika dopiero z inicjatywy samych przedsiębiorstw i gospodarstw domowych. Należy leż wskazać na występowanie ze strony państwa przedsięwzięć prewencyjnych (ograniczających ryzyko); domeną państwa jest prewencja ogólna². Duże znaczenie mają również zabiegi państwa dotyczące kształtowania społecznej świadomości i przezorności ubezpieczeniowej (podnoszenia poziomu wiedzy ubezpieczeniowej i doskonalenia umiejętności umożliwiających racjonalne korzystanie z ochrony ubezpieczeniowej). Wreszcie, w kompetencji państwa są regulacje prawne działalności ubezpieczeniowej, wpływające na instytucjonalizację rynku ubezpieczeń. Chodzi tu o stosowanie w działalności ubezpieczeniowej określonych instytucji-norm (zezwolenie na działalność, sprawowanie nadzoru nad działalnością, dawanie gwarancji związanych z działalnością) oraz o powoływanie instytucji-organów (wprowadzających i egzekwujących te normy). Instytucjonalizacja ta w dużej mierze przesądza o prowadzonej polityce ubezpieczeniowej.

Z ubezpieczeniowego punktu widzenia inicjatywa zarządzania ze strony pań-Ntwa dotyczy przede wszystkim: 1) stosowania obowiązku (przymusu, powinności, nakazu) ubezpieczenia w postaci ubezpieczeń obowiązkowych oraz 2) organizacji Nystemu zabezpieczenia społecznego, w którym może mieć zastosowanie metoda ubezpieczenia (zasada ubezpieczeniowa). Rozumując konsekwentnie, można stwierdzić, że przedsiębiorstwa z własnej inicjatywy zarządzają swoimi ryzykami metodą ubezpieczenia w sytuacji określonej przez istniejący obowiązek ubezpieczenia (obowiązek ubezpieczenia występuje przed dobrowolnością ochrony ubezpieczeniowej), a gospodarstwa domowe z własnej inicjatywy zarządzają swoimi ryzykami, korzystając z ochrony ubezpieczeniowej w sytuacji określonej przez istniejący przymus ubezpieczenia³ oraz przez system zabezpieczenia społecznego.

Podsumowując, w zarządzaniu „cudzymi” ryzykami, państwo może stosować:

-    zarządzanie poprzez przedsięwzięcia prewencyjne;

-    zarządzanie poprzez przymus zarządzania;

-    zarządzanie poprzez obowiązek ubezpieczenia;

-    zarządzanie poprzez system zabezpieczenia społecznego;

-    zarządzanie poprzez kształtowanie świadomości ubezpieczeniowej;

-    zarządzanie poprzez regulacje rynku ubezpieczeniowego.

Pytanie trzecie: „jak zarządzać ryzykiem?” - dotyczy wyboru metody tego zarządzania. Szczególną metodą zarządzania ryzykiem jest niewątpliwie metoda ubezpieczenia (ubezpieczenie; ochrona ubezpieczeniowa; ubezpieczeniowe zarządzanie ryzykiem). Należy tutaj podkreślić, iż racjonalne zarządzanie ryzykiem polegajed-

¹    Wystarczy jako przykłady podać wprowadzenie przepisów przeciwpożarowych oraz obowiązki nakładane na pracownika i pracodawcę w zakresie zabezpieczenia społecznego.

²    Przykładem może być budowa wałów przeciwpowodziowych.

³    W Polsce w zasadzie dotyczy on gospodarstw domowych posiadających samochód lub (już wkrótce) niebc/plci /ucho psa, a w szerszym rozumieniu niektórych członków gospodarstw domowych, zobowiązany! h do mwait ta umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej.