IMG
70

OBJAŚNIENIA POSTY

przejeżdżając około cmentarza, gdzie leży ta piękna, sio* stra może Fornariny. Dziwny cmentarz — na którym krzyż tylko jeden stoi pośrodku i otwiera boleśne ramiona, a pod nim i wokoło żadnej nie widać mogiły, lecz ziemia gładka, runem niby wiosennym okryta i zielona, i co dnia dół jeden czarny, wielki, otwarty, czekający na umarłe.

g. 343, w. 1524

Słuchaj! ja niegdyś utopiona w stawie.

Leliwa nie wymówił nazwiska zdrajcy, ale powyższy wiersz pokazuje, że ci oboje widziani w piekle są ci sami, o których jest rzecz w cudownym poemacie Malczewskiego. O parze tych małżonków czytałem także w manuskrypcie piękną tragedią, którą napisał Korzeniowski. Wspomniawszy o tym pisarzu muszę tu wyjawić moje zadziwienie, że go Polska dotychczas tak mało zna, a stąd i nie dosyć ceni —przez taką obojętność gotuje sobie wyrzuty sum-nienia na przyszłość, kiedy już poetów nie będzie.

s. 347, w. 1665

Mogiły smętne pagórków anielskich.

Na cmentarzach w Litwie osobne jest wzgórze przeznaczone na grzebanie maleńkich i nazywa się: Górką Anielską.

s. 348, w. 1679

Tak uklękłego zakamienowaly.

Czytelnik domyśli się, że tu jest mowa o Mikołaju._A Dan-tyszek mógłby powiedzieć jak Dante umieszczający w piekle człowieka żywego jeszcze, że car widzialny na tronie znikomą jest tylko marą i trupem już, a prawdziwie zaś zduszą swoją umarł i znajduje się w piekle. Twierdzenie to Danta tak przeraziło ową żyjącą jeszcze podówczas osobę, że sama zaczęła wierzyć w dwojaką swoją istność i bać się o rzeczywistość ciała swego na ziemi... Okropny sceptycyzm!—

s. 343. w. 1691

2e byłem trupków pieniądzem rozrzutny.

Obwinia siebie Dantyszek, że uniesiony mściwością rozrzucił swoje dziatki po piekle i żadnej główki nie doniósł przed Boga; a nie powiada, czy sam doszedł aż do nieba. Sądziłby więc należało, że ustał na siłach i wrócił na ziemię nic dokonawszy zamiaru. Bo inaczej skutek jego skargi, to jest litość boską, uczulibyśmy nad sobą.