IMG74

46 Rysunek 3.17

46 Rysunek 3.17

Schemat ustawienia głowy owa da w stosunku do oei ciała (wg Etdmanna I Kuhlhomn. 1970) A - głowa ortognatyczna, B głowa prognatyc/na. C głowa hypognatyczna

waprognaisczna m «.I7B>. proslopadlsm ,gk<wa ortognalyczna- rys. .V17Al i skośno-Plnym ęds narządy gębowe na skutek silnego przechylenia głowy sj obrócone prawie o tso ku islowi ciała (głowa hypognaiyczna rys 1.170, jak u picnika olch owca.

Topografię głowy wyznacza położenie oc/u i zwykle znajdujących sic na jej bocznej iiionic' czulkńw, narządów gębowych oraz szwów. Jej znajomość jest ważna przy określaniu toznych taksonow owadsiw Zawarte między wymienionymi elementami pola nosz;| na/ws analogiczne do stosowanych w anatomii człowieka. Górna pow ierzchnia głowy na-o wa się ciemieniem (ytrłeo i jeu pweduektna szwem cpikramalnym na częśd lew a i prawa Ptzedma częsc głowy od brzegu ołwoni gębowego aż. po linię l.|czqc.j tylne brzegi ix/u io iwaiz (lacicsl. jej częsę ograniczona rozwidleniem szwu epikranialncgo znajdujuca "^w'^m"    'frcseisl Na zewnątrz od ro/widleń szwu epikramalnego (tzw.

‘ .1, ws.ht znaidujasiy poluzki igcnaci zajmujące boczna c/ęsc glowv między na-

“ r*.'¹‘    ““    <«*i U™>.    ■*-,»,.1. a™™,,.

......

~i. '“'‘""s    Mik,.,

xw.iic|tigtomaą_la|ę w zyciuowadsSw ln,. .ć "" ^l'^r*^ancm zmysłu węchu i dotyku.

k':r, hT^dT"^njr'^ ^.t!ir ⁱ^r    **

_K.,a' „ ^{4 n}”’^/c dnelwslzic do kilkudz.es,,_tlu    ^l,l/,"^c * oskórku czul

s,ę    ^,,4d    CzuJk,    ^{4 Kh ,Un}^ pełń, pierwsza

•mars siad ,/es|,, slan'"^C '    ^N,mllń%tk do kllkudziesiJ",'',    ^C/,OnAw Waha

*“⁸' ^'zostale człony

Schemat budowy głowy owada (Mg Ekfcnanm l KuNhoma, 1970). A - * przodu. B - z boku i -oa mip. 2 - Slow epikramalny. 3 - szew przyoczny. 4 - oko ztozone. 5 - czulek. 6 - szew bułkowy 7 -s/ew pleurostomalny. 9 - Zuwaczka 10 - warga górna. 11 - naduslak. 12 - szew epistomalny. 13 przednie |amki lontonalno. 14 - czoło, 15 szew czołowy, 16 - przyoczka. 17-potylica 18 - zapotyt ca. 19 - szew potyliczny, 20 - szew zapołykczny. 21 - zapohczak. 22 tylna iamka tontonaina 23 warga dolna. 24 - żuchwa. 25 - policzek

tworzą wid luh biczyk (llagellum). me maja umięśnienia i porus/aja się razem z nóżka (rys 3.19) Niekiedy końcowe człony biczyka sg rozszerzone w bnławkc (c!ava)

3

Zależnie od kształtu poszczególnych członów wyróżnia się różne typy czułków: szczccintasie. nil-

kowale, pcrolkowało, ptlkowanc jednostronnie luh dwustronnie, jednostronnie luh dwustronnie grzchy kowale, szczotkowate, wrzecionowate, maczugowa-te. hulawkowate. wachlarzy kowale, kolankowate, kolhkowate. nieregularne irys. 3.20). Często u samców czulki su hardziej wydłużone niż u samic, maja

większa powierzchnię luh należa do innego typu. Rysunek 3.19    _

r- rarsssnssrr

szczególnych członów (rys. 3.21). Czulki sluża ho- _{wro|ny 4} _ _{bK/vk 5} dzw>gacz wiem samcom do odszukiwania samic na podstawie cruika

zapachu.

Na głowie znajdują się także narządy wzn ^l|,

Narzgdy gębowe otaczaja gębowych: gryzący, liżaco-gry gębowych ewoluował od gryz: odżywiania się od substancji tw