IMG27

Rysunek 8.208

Gąs*er*czT*k czarniawy Crahcnn*^.

Scop. (wg Koeniera. 1968)    ^

Pisoźytniczc owadziarki pchu₄ * n4 mię jako regulator} liczebności ,_nn^ owadów. mszcząc je w stadium jaja _(me które bleskołki i tybelaki), larwy ' czwarki lub owada doskonałego Bsł> , wykorzystywane w biologicznej metod** ochrony roślin. Najwięcej udanych zabić-gów zwalczania szkodliwych owadó» przeprowadzono przede wszystkim z zastosowaniem kruszynków - Tnchogran-rrui spp.. należących do nadrodzins ble-skotek. a pasożytujących w jajach owadów. Niektóre inne gatunki bleskotek pasoży tujące w jajach ow adów wykorzystywane by-ły sporadycznie. Ponadto wiele gatunków owadziarek introdukow ano i aklimatyzowanona różnych kontynentach w- celu ograniczenia liczebności przypadkowo zawleczonych tam szkodników, głównie roślin tropikalnych.

□ Rodzina Gąsie^tznitcowate - tctmeumoruaae

Należą tu owadziarki o czutkach nie załamanych kolankowato, więcej niż 16-czlono-wych i 2-członowym krętarzu. Na przednich skrzydłach występuje ciemne zgrubienie żyłki ramieniowej, tzw. znamię, oraz przeważnie także 5- lub 4-3-kątna komórka zwana zwier-ciadełkiem - areota. Rozpiętość skrzydeł 5-35 mm. Odwłok bądź cylindryczny, bądź dwc-bocznie łub grzbietowo-brzusznie spłaszczony. Pokładełko umieszczone na strome brzusznej odwłoka.

Gąsieniczniki są pasożytami owadów i pająków, wiele z nich to pasożyty wtórne -rozwijające się kosztem innych gatunków pasożytniczych. Dzielą się na szereg podrodzin. z których omówione będą tylko niektóre.

Gąsieniczniki - Ichneumomnae. Są to przeważnie pasożyty gąsienic motyli: ich przedstawicielem jest Banchneumon bilunulatus Grav. pasożytujący na strzygom choi-nówce. Cratichneumon uttor Scop. (= nigrilarius Grav.) pasożyt poprocha cetymaka i strzygoni chomówki (rys. 8.208). Przepoczwarczają się one wewnątrz poczwarek wymienionych motyli.

szczędotki - Cryptinat. Obejmują małe gąsieniczniki pasożytujące w owadach należących do różnych grup systematycznych. Pleolophus basizonus Grav jest pasożytem przebywających w oprzędach larw boreczników.

Kłowaczc - Pimplmue Należą tu bardzo liczne pasożyty larw kózkowatych i innych chrząszczy (m m. żarnamik - Dolichonutus imperator Kriechb. (= Ephialtes = Ptmpla ma-mfestator auct ). Exerutei roborator F.| oraz poczwarek motyli [kłowaczc - Ptmpla (= Coccy gomtmus) tunonellae L. Ptmpla hypochondnaca Retz (= Ptmpla instigawr F il-

Zgłębce - Rhysitnae. Pasożyty larw trzpiermików, np. zgłębiec Rhyssa persuaso-rut L

Korylki - Acaenttinae. Nalepy tu m    ,

^Chara^^^o^.

tuj**    ^h™**» kózko»aty_ch ‘ '^^UUk    _fIfUator

Niedłubki - Banchmat (= Ltnonoiina, p    ^r'^lł*P*sozy-

lissonota (= Pimplopu^ dubui Hlmgr (rvJ g^^>’L^?<S,tnh: «*»li. np n«u,K

laskonogi - A-cfas ho**,,F.‘ «>(*. r,L£^/ Sierpome - Ophiomnae Odaiacuij    ^rhotm >•    ™^g

spłaszczonym dwuboczme odwłok,em Pau^y    ^tók>^m , mocno

Op-

*»*snym kokonie w ściółce. Ze szkodnikami ^,^m°'^yh- '"“Pwwwaa*^ hion. np. sierpoń żółty O luteus L (rys 8.210) - o**,, ' ^ * ^rod“^)e &<*<HpU*s, f Ostrzenie - Anomalonmat Pokrojon ci**t ' Z~V*^yrryfotuch°>nnwk_; | wionę; porażają gąsienice, natomiast rozwój kończą*** ^ ‘'^,crpon'' * oemmej Thenon I = Exochilum) circumflejoon L p*sozvtuiao/n,    ^J>’‘^1c,elŁ "P Łuczak

Rozmrowce - Trypkon,™

do ciała swych żywicieli nie jaja. lecz iuz wvlę_£|_c ;_fc ~™? ^^kle P^^epuj, długą szyjkę, którą są zaczepione na pokładełku kamicy p„    ^?v*^en,c“^lko'*

twia jej przymocowanie do cała roślimarki. Eiemeńis Htg. są znanym, pasożytami larw boreczników, kończącym, rozwój* ,_ch

Scienczuchy^- Cunoptlmatinae. Zbl.zone do ostrzem, rówmez _?ZL L,n,a-rek. Si'SoU,us «nthr<d,nu Mori. pasożytuje w larwach zawrdme, Enchori Pa. estam, boreczników są gatunki z rodzaju Lamachus Rozwój pasożyta osnui ,XVn ,,    •.

Grav. postępuje początkowo wolno, a dopiero gdy larwa roślin,ark, zakończy zerowane i zejdzie do gleby, wtedy pasożyt rozwija się szybko, powodując śmierć żywiciela r., 8.187.8.211).

□    Rodzina. Męczekowate - B^condae

Są to małe albo średniej wielkości owadziarki barwy ciemnobri.-.:-.- .. i.-.- > czerwonej (rys. 8.212). Nigdy nie mają metalicznego połysku Od ząsienrcz- k w. . v- -rych są najbardziej podobne, różnią się brakiem białej przepaski na czutkach. braserc-giej zwrotnej żyłki na przednich skrzydłach 1 nieruchomym i 1 3 segmentem yj y . 1 U samic pokładełko znajduje się w przedłużeniu odwłoka. Od bkskotek 1 tybcluk mzmą się zamkniętymi komórkami na skrzydłach 1 nitkowatymi czułkami. od galasówek bev- *• ścią znamienia na przednich skrzydłach.

Są pasożytami wiciu owadów, ale mc występują wśród nich pasożyty wtórne Pmc'' wają najczęściej w miejscach ocienionych. Przepoczwarczenie następuje z»>ęic ^A T dzie na ciele martwego żywiciela lub na roślinie Do najhanlzic znanysn <za z rodzaju baryłkarz - AponttUs. np. .4. ^onft*^a~^ł.^R*?~    ^    , “w

czatki sosnówki, i A. meUmoscelus Ratz.. pasożyt brudn c. ■ • •    •, _J JC|_in,_Aj

są Dendroso ter middendorffi Raiz.. Coelouies bostne sosnowca Brać on brać hyc erus Thoms.

□    NAGRODZI NA Bteskotki - Cńa*3do«SW    ne

Należą tu owady małe. często mc osiągy* ^ ^ juh wyuępu -

bieskie. czasem czarno lub żółto ubarwione a V*    ‘'    ^ »tcrzch> u .• is:

na żyłka, idąca od nasady brzegiem śk**^¹"**    zakończona zgrubień,.::- ^N

niej odchodzi w kierunku środka skrzydła krv a j_łnkowiio. r buław kj rw czne. czułlu nie więcej jak 15-czfcmowr. za *** jiu^swi odwłoka, na ic-go ksztahu. Nasada pokładełka umieszczona w p>