IMG4

- Ih-

1. WSTĘP

Łożyska toczne należą do grupy bardzo powszechnie i licznie występujących elementów maszyn. Fakt stosunkowo mało skomplikowanej budowy łożyska ułatwił przeprowadzenie daleko idącej unifikacji i normalizacji nie tylko ich wymiarów głównych, lecz także szeregu cech konstrukcyjnych ważnych dla konstruktora. Konstruktor mając do dyspozycji dużą różnorodność typów oraz ol~ b r z y m i ą i 1o ść wym ia r ów łożys k, mu s i do brz e z nać z a s a dy do boru, aby mógł dobrać dla każdej sytuacji projektowej łożysko optymalne. Wiadomo, że o wyborze typu (rodzaju, postaci) łożyska decydują głównie wymagania określone własnościami, przeznaczeniem i konstrukcją maszyny, w której dane łożysko będzie zmontowane. T y m i w y m o g a m i j e s t n p . k o n i o c: z n o ś ó użycia: łoży s k a w a h 1 i. w e g o z e względu na duże ugięcie wału; tulei stożkowej z uwagi na częsty demontaż łożyska; łożyska z uszczelkami gumowymi - z powodu zanieczyszczenia środowiska. Dodatkowo o wyborze typu łożyska decyduje kryterium jego ceny i dostępność na rynku.

Natomiast, o doborze wielkości, czyli wymiarów głównych łożyska decydują wymagania określone wytrzymałością łożyska, tj. ob.....

ciążeniem, liczbą obrotów i wymaganym okresem pracy.

0 ile dobór typu łożyska zależy w dużej mierze od intuicji i doświadczenia konstruktora, to dobór jego wielkości zależy tylko od zdolności przenoszenia przez łożysko obciążać, tj. nośności i od wymaganego okresu pracy łożyska, tj. jego trwałości, czyli wielkości ustalonych na podstawie odpowiednich wzorów. Jest wiadomo, że do wyznaczenia wymaganej nośności łożyska dla zadanych warunków jego pracy, tj. obciążenia, prędkości obrotowej, temperatury oraz założonej trwałości, konieczna jest znajomość tzw. obciążenia zastępczego. Z uwagi na to, że postać wzoru na obciążenie zastępcze łożyska nie jest stała i zależy nie tylko od typu łożyska, ale i od innych zmiennych czynników, stąd wyznaczenie wartości* tego obciążenia jest czasochłonne i ucią-