IMG 89

156 Polityka gospodarcza

Do najważniejszych długofalowych celów polityki ochrony środowiska należy zaliczyć²⁹:

- działania na rzecz zapewnienia realizacji zasady zrównoważonego rozwoju,

- przystosowanie do zmian klimatu,

- ochronę różnorodności biologicznej,

v Polska jako członek UE jest zobowiązana do implementacji prawa europejskiego do własnego systemu prawnego, także w zakresie ochrony środowiska, co powoduje konieczność zachowań natury regulacyjnej, ale również działań praktycznych wynikających z tego prawa. Członkostwo w UE zmusza zatem polskie władze do znacznego przyspieszenia działań prawnych i rzeczywistych, które mogłyby być rozciągane w czasie lub odraczane w realizacji. Przyspieszenie rozwoju gospodarczego na skutek integracji Polski ze Wspólnotami Europejskimi powinno odbywać się zgodnie z zasadami ochrony środowiska i ochrony przyrody, ponieważ UE stawia na równi wartości ekonomiczne i ekologiczne oraz społeczne³⁰.

Polityka gospodarcza uwzględniając cele ekologiczne, musi brać pod uwagę następujące obszary działań w zakresie ochrony środowiska i ochrony przyrody³':

- uwzględnianie ochrony środowiska w polityce jako całości, jak też w poszczególnych jej wycinkach (zwłaszcza polityki sektorowe) oraz w strategiach rozwoju poszczególnych branż gospodarki;

- aktywizacja rynku i podmiotów gospodarczych na rzecz ochrony środowiska, w tym wdrażanie tzw. środowiskowych systemów zarządzania;

- udział społeczeństwa, a zwłaszcza jego członków jako konsumentów produkcji gospodarczej, w ochronie środowiska i ochronie przyrody;

- odpowiedzialność podmiotów gospodarczych za szkody wyrządzone w środowisku; ^{1 2}

- uwzględnianie ochrony środowiska i ochrony przyrody w planowaniu przestrzennym,

- ochrona przyrody (m.in. obszary prawnie chronione, obszary Natura 2000, organizmy modyfikowane genetycznie, tzw. GMO);

- racjonalna gospodarka leśna;

- ochrona i gospodarowanie zasobami wodnymi;

- ochrona powierzchni ziemi (głównie w odniesieniu do zasad działalności rolnej i leśnej);

- racjonalne wykorzystanie zasobów geologicznych;

- wpływ stanu środowiska na zdrowie i życic ludzi;

- jakość powietrza;

- ochrona wód;

- gospodarka odpadami;

- wpływ hałasu i pól elektromagnetycznych na życie i działalność człowieka oraz na przyrodę;

- zarządzanie obiegiem substancji chemicznych (zwłaszcza sztucznie wytwarzanych przez człowieka).

Uwzględnianie ochrony środowiska w polityce gospodarczej wynika z art. 5 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej³. Powinnością państwa jest wprowadzanie do wszystkich istotnych dokumentów, a zwłaszcza planów i strategii, strategicznej oceny wpływu ich realizacji na środowisko naturalne”.

Aktywizacja rynku i podmiotów gospodarczych na rzecz ochrony środowiska, w tym wdrażanie tzw. środowiskowych systemów zarządzania dotyczy promowania bądź wymagania od podmiotów działających na rynku określonych zachowań w zakresie:

- eliminacji produktów szkodliwych dla środowiska,

- zaniechania stosowania niebezpiecznych technologii produkcji,

- promocji ekologicznych metod wytwarzania.

³⁹ Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do mku 2016. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2008, s. 5.

¹⁹ Ibidem, s. 6.

Struktura podziału opisanych zagadnień została zaczerpnięta z dokumentu: Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2008.

^M W artykule tym zapisano. Ze: ..Rzeczpospolita Polska (...) zapewnia ochronę środowiska , kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”. Zasada ta wskazuje na konieczność takiego gospodarowania, żeby zachowywać i przekazywać przyszłym pokoleniom środowisko naturalne w jak najlepszym stanie.

” Ustawa Prawo ochrony środowiska w art. 40 narzuca wręcz obowiązek tzw. strategicznej oceny oddziaływania na środowisko - w celu określenia, czy propozycje zawarte w dokumentach stanowią zagrożenie dla środowiska w chwili ich realizacji i czy będą stanowiły w przyszłości. Zob. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (DzU z 2008 r, Nr 25, poz. 150, z późn. zm.).