jpg024(1)

23

W świecie roślin, a szczególnie w świecie zwierząt, istnieje tendencja skracania fazy haploidalnej i ograniczania jej wyłącznie do gamet. Całość rozwoju wegetatywnego, produkcję głównej biomasy i większość czynności wegetatywnych przyjmuje w cyklu rozwojowym pokolenie diploidalne, włącznie z wytworzeniem zredukowanego pokolenia haploidalnego, game-tangiów i gamet.

Haploidalne organizmy produkujące gamety nazywamy gametofitem, a diploidalne, produkujące zarodniki sporofitem. Przebieg cyklu rozwojowego jest charakterystyczny dla poszczególnych gatunków, a jego znajomość jest często niezbędna dla prawidłowego rozpoznania gatunku i określenia jego miejsca w filogenetycznym systemie.

1.3. ROZWÓJ ONTOGENETYCZNY

Każde pokolenie przechodzi kolejne fazy rozwojowe od zapoczątkowującej pokolenie komórki generatywnej poprzez fazę wzrostu i morfogenezy, dojrzałości, pomnażania wegetatywnego, fazę generatywnej reprodukcji, wreszcie fazę starzenia i śmierci osobnika lub osobników jednego pokolenia (rys. 6).

Znajomość przebiegu ontogenezy gatunków roślin plechowych jest nieodzowna przy ocenie stopnia pokrewieństwa poszczególnych taksonów oraz ma kolosalne znaczenie praktyczne, jak np. w przypadku zwalczania grzybów pasożytniczych.

1.3.1. MORFOGENEZA

Warunkiem rozpoczęcia wzrostu inicjującej komórki generatywnej jest znalezienie się jej w odpowiednich dla rozwoju wegetatywnego warunkach siedliska. Młodociana faza rozwoju polega, jak była mowa w poprzednim rozdziale, na powiększaniu masy, ale przy równoczesnym różnicowaniu się morfologicznym plechy organizmu do postaci dojrzałej, charakterystycznej i utrwalonej genetycznie dla danego gatunku.

Przy olbrzymiej różnorodności roślin plechowych istnieje kilka zasadniczych typów postaci morfologicznych, które równocześnie stanowią kolejne, ewolucyjne poziomy organizacji struktur plechowych (rys. 13).

Poziomem pierwszym dla większości roślin plechowych, z wyjątkiem sinic i krasnorostów, są postacie monadowe i równoznaczne biologicznie, ze