kodeksy etyki bibliotekarskiej na świecie13

Część druga, zarazem część główna kodeksu stanowi nie tylko proste wyszczególnienie cech pożądanych w pracy bibliotekarskiej. Pokazuje też obszary zastosowań bibliotekarskiej etyki zawodowej. Naturalną płaszczyzną odniesień kodeksów etyki bibliotekarskiej jest biblioteka w całości i jej części składowe: bibliotekarze; użytkownicy; zasoby (dokumenty; informacje; wyposażenie). Postulowane w kodeksach wartości i/lub standardy etyczne pokazywane są w relacjach do podmiotu (bibliotekarz; użytkownik) i przedmiotu działalności bibliotecznej i informacyjnej (dokument; informacja; czynności biblioteczne), i to w zasadzie niezależnie od sposobu zorganizowania treści zawartych w kodeksie. Często zresztą właśnie obszary zastosowań kodeksów stanowią oś ich konstrukcji, jak to jest przykładowo carskiego i prawie wszystkich kodeksów południowoamerykańskich. W pozostałych kodeksach obszary zastosowań są najczęściej uwidocznione przez pryzmat powinności, jak to się dzieje np. w kodeksie amerykańskim, rosyjskim, ukraińskim itd. Dostrzec je możemy również w kodeksach etycznych, w których powinności bibliotekarza zostały przedstawione przez pryzmat wartości etycznych, np. w kodeksie japońskim, portory-zawód bibliotekarza, jego kwalifikacje, stosunek do innych bibliotekarzy oraz relacje pomiędzy bibliotekarzem a społeczeństwem i biblioteką. Patrząc z tego punktu widzenia nie zauważamy większych różnic pomiędzy poszczególnymi kodeksami, z czego zdaje się wynikać integralny sposób patrzenia na etykę bibliotekarską. Wykaz obszarów zastosowań podany w Tabeli 5 - zaleceń kodeksów nie wyczerpuje wszystkich możliwości, aczkolwiek pokazuje najbardziej typowe rozwiązania. W kilku kodeksach etyki bibliotekarskiej akcentuje się stosunek bibliotekarza do Innych zawodów, zwłaszcza związanych z biblioteką (Argentyna, Chile, Nikaragua, Chorwacja, Estonia, Szwajcaria, Węgry, Singapur) oraz do stowarzyszenia zawodowego, wówczas, gdy kodeks etyczny jest adresowany przede wszystkim do członków danego stowarzyszenia (Chile, Indonezja, Japonia, Kostaryka, Wenezuela)

Nie ma wątpliwości co do tego, że płaszczyzną odniesień kodeksów IHiwinny być w szczególności: stosunek bibliotekarza do użytkowników, czyli podmiotu biblioteki, dalej stosunek bibliotekarza do informacji I dokumentów, a zatem do przedmiotu pracy bibliotecznej. Wśród obsza-lów zastosowań mocno uwydatniony jest sam zawód bibliotekarza, jego kwalifikacje, stosunek do innych bibliotekarzy oraz relacje pomiędzy bibliotekarzem a społeczeństwem i biblioteką. Patrząc z tego punktu wldzonia, nie zauważamy większych różnic pomiędzy poszczególnymi kodeksami, z czego zdaje się wynikać integralny sposób patrzenia na etykę bibliotekarską. Często zresztą właśnie obszary zastosowań kodeksów stanowią oś ich konstrukcji, jak to jest w przypndku kodeksów holen-ilrrakiogo, szwajcarskiego i portugalskiego. W |H«ostnlycli kodeksach obszary zastosowań są najczęściej uwidocznione pośród powinności bibliotekarzy,