Kolendowicz7

Rys. 9-8

gdzie v jest współczynnikiem deformacji poprzecznej, zwanym także liczbą Poissona. Liczba Poissona jestniemianowana i jest zawarta w. granicach od 0 do 0.5.    *

■ Siła rozciągająca pręt przedstawiony na rys. 9-8a powoduje jego wydłużenie w kierunku swego działania. Równocześnie jednak w kierunku poprzecznym następuje przewężenie. Odwrotnie, siła ściskająca (rys. 9-8b) powoduje skrócenie pręta, przy czym w kierunku poprzecznym powstaje spęcznienie. Wielkość przewężenia jednostkowego lub spęcznienia jednostkowego, ogólnie mówiąc deformacji poprzecznej e_d, obliczymy mnożąc jednostkowe odkształcenia podłużne przez liczbę Poissona

Tablica 9-1

Stale E. G. ». i, niektórych materiałów

Materia)	Moduł sprężystości podłużnej (Younga) E MPa	Moduł sprężystości poprzecznej G MPa	Współczynnik Poissona V	Współczynnik wydłużalności liniowej a, 1 /stopień
Aluminium	(0,7-0.75)10“	(0,26-0.27)10’	0,33	23,5 10 •
Bakelit	(0,02-0,06)10“	(0,007-0,021)10“	0,35-0,38	—
Beton	(0,12-0,38)10“	—	0,166	10-10 •
Brąz	1.1 -10“	~0,4 • 10“	—	17,5 -10 “
Celuloid	(0,15-0,25)10*	(0,007-0.01)10*	0.4	—
Cynk	0.84-10“	0.32-10’	0,27	16,5 10 *
Drewno wzdłuż włókien	(0,06-0.09)10“	_	_	4 10“
Drewno w poprzek włókien	(0,05-0,1)10*	_	_	_
Kamień naturalny (granit)	(0,15-0,48)10*	_	_	(7-9) -10'*
Lód	0 O T— O	(0,028-0,03)10“	—	—
Miedź	1.1 -10“	0,44 • 10’	0,33	16.5 10 •
Mosiądz	0.9-10“	0,35-10“	0,33	18,4-10-*
Nikiel	2.0-10’	0,75-10“	0.33	13-10 *
Ołów	0,16 10’	0,05-10’	0.43	—
Stal	2.1 -10“	0,80-10’	0,30	12-10 *
Szkło	0.7 • 10“	0.27-10“	0.25	(0,5-8) • 10 *
Żeliwo	(1.15-1.60)10*	(0,40-0,45)10’	0.23-0,27	—

■ Liczby E, G i v są stałymi sprężystymi charakteryzującymi materiał. Wartości tych liczb otrzymujemy na drodze doświadczalnej. Dla materiałów izotropowych stałe sprężystości E, G i v są równe we wszystkich kierunkach. W tablicy 9-1 zestawiono wartości E, G, v i a, dla niektórych materiałów.

9.5. Wytrzymałość materiału. Ogólne zasady wymiarowania konstrukcji

Konstrukcje budowlane oraz ich elementy składowe muszą być tak zaprojektowane, aby przy przewidywanym maksymalnym obciążeniu wykluczyć ewentualność zniszczenia łub trwałych odkształceń. Konstrukcję więc projektuje się tak, aby największe naprężenia

147