kongemose

D.    Półtylczaki: 1 - 10%, są zwykle smukłe, wiórowe, częściej skośne (tabl. XCI 3), ale także i poprzeczne;

E.    Wiórowce: 10 - 38°/o, jednoboczne;

F.    Przekłuwacze: 1 - 7°/o, drobne, krępe pazury odłupkowe (tabl. XCI 5) z nie wydzielonym kolcem. Ponadto (por. niżej) makrolityczne rozwiertniki;

H.    Rdzeniowe: 6-67%, ciosaki rdzeniowe (tabl. XCI 4) i odłupkowe o przekrojach soczewkowatych, owalnym ostrzu i ostrym obuchu; ponadto odłupkowe-tra-pezowate, wreszcie piki i makrolityczne rozwiertniki;

K. Zbrojniki: 10 - 22%, najliczniej występują romby (tabl. XCI 6 - 13), towarzyszą im stale wysokie trapezy ze skośnym ostrzem,

M. Inne: do grupy tej należą siekiery walcowate,

5.    Wyroby z kości i rogu — ostrza z dwiema pazami zbrojnymi wkładkami krzemiennymi (tabl. XCI 15), podobne sztylety, „pośredniki” z parostków, toporki rogowe z otworem, podobne motyki rogowe, sztylety i szydła. Rzadko harpuny typu Mullerup i z jednym zadziorem (?);

6.    Sztuka i ozdoby — ryte i wycinane ornamenty geometryczne na narzędziach -motywy j, n, q, r, t wg J. G. D. Clarka, ponadto motyw języka z łuskami. Także realistyczne — schematyczne ryty antropomorficzne; zawieszki kościane w kształcie ryby i naszyjniki z zębów zwierzęcych.

V.    Ludność kultury Kongemose zamieszkiwała głównie małe obozowiska nadmorskie, rzadko tylko zakładając duże otwarte osady we-wnątrzlądowe (Kcngemosen).

VI.    Pojedyncze groby szkieletowe na obszarze obozowisk (Korsor Nor). Szkielet na boku, w pozycji skurczonej.

VII.    Od końca VII do połowy V tysiąclecia p.n.e. (daty C₁₄ i pyłkowe oraz dane geologiczne).

VIII.    Genetycznie związana być może z kulturą Fosna (?). Według E. Brinch-Petersena w swej fazie późnej traci powoli romby, które są zastępowane przez trapezy skośne i trapezy typu północnego (tvaerpile). Ewolucja w kierunku kultury Ertebolle.

IX.    Zasięg — por. mapa 16.

Kultura Ertebolle

I.    Stanowisko eponymiczne: Ertebolle (Dania).

II.    Wydzielił J. J. A. Worsaae („Kj0kken-M0ddinge”). Ponadto opracowanie J. G. D. Clarka (1936 — Ertebolle culture), T. Mathiassena (1943), J. Brondsteda (1957), C. A. Althina (1954), J. Troels-Smitha (1966), H. Schwabedissena (1944 — Ellerbek Stufe) i B. Gramscha (1966 — Liezow Gruppe).

III.    Inne najważniejsze stanowiska; Bloksbjerg, Brabrand So, Brovst, Dyrholmen, Flynderhage, Haldrup Strand, Henriksholm, Norslund, 01by Lyng, Ringklcster (Dania); Elinelund (Szwecja); Lietzow-Augustenhof, Lietzow-Buddelin, Ostorf (?) (NRD); Kiel-Ellerbek, Rehberg-Pottmoor 2, Bregentwędt-Fórstermoor, Rude 2 (RFN).

IV.    Charakterystyka inwentarzy:

322