KONSTRUKCJE STALOWE STR022

3. MATERIAŁY

3.1.    Stale konstrukcyjne

Stale stosowane na konstrukcje w budownictwie powszechnym lub przemysłowym określa się mianem konstrukcyjnych.

Eurokod PN-EN 1993-1-1 [51] podaje warunki projektowania konstrukcji ze stali o granicy plastyczności do 460 N/mm . Dodatkowe reguły projektowania konstrukcji ze stali o granicy plastyczności od 460 do 700 N/mm² są zawarte w PN-EN 1993-1-12 [57].

3.2.    Sposoby znakowania stali

Oznaczenia stali przywoływane w Eurokodzie nawiązują do nowego systemu oznaczeń, obowiązującego w Polsce od 2005 r. System ten jest oparty na symbolach literowych i cyfrowych, które wskazują na główne zastosowanie stali oraz jej podstawowe właściwości mechaniczne.

Oznaczenie stali według PN-EN 10027-1 [41] składa się z trzech pól (tabl. 3.1, rys. 3.1). W pierwszym z nich znajduje się duża litera alfabetu łacińskiego, wskazująca na zastosowanie stali. W przypadku stali konstrukcyjnych jest to litera „S’\ Zaraz za nią pojawia się liczba określająca nominalną granicę plastyczności f_y (jej wartość dotyczy najmniejszego zakresu grubości wyrobu), wyrażoną w N/mm". Razem tworzą one tzw. symbol główny oznaczenia stali.

Drugie pole zawiera symbole dodatkowe, podzielone na dwie grupy. Pierwsza grupa opisuje grupę jakościową stali (dawniej nazywaną odmianą plastyczności), która jest charakterystyką odporności stali na pękanie. W oznaczeniu grupy jakościowej zakodowany jest osiągany poziom pracy łamania KV próbek udamościowych z karbem typu Charpy’ego V, badanych w określonych temperaturach. Zestawienie grup jakościowych stali, podzielonych na podstawie zmierzonej pracy łamania (w odpowiedniej temperaturze) znormalizowanych próbek, przedstawiono w tabl. 3.1. Próbę łamania przeprowadza się według normy [43].

W wypadku gdy symbole dodatkowe w pierwszej grupie nie wystarczają do opisu stali, stosowane są jeszcze symbole w drugiej grupie. Symbole takie, dotyczące stali konstrukcyjnych, zestawiono w tabl. 3.1.

Trzecie pole w oznaczeniu stali zawiera symbole określające wymagania dodatkowe stawiane wyrobom gotowym. Symbole występujące w trzecim polu są opcjonalne. Jeśli występują, to są oddzielone od poprzedzających oznaczeń znakiem „+”. Kilka najbardziej istotnych symboli wyrobu gotowego podano w tabl. 3.1. Bardziej szczegółowy opis systematyki oznaczania stali, nie tylko konstrukcyjnych, podaje norma [41], Inny sposób oznaczania, oparty wyłącznie na symbolach cyfrowych, podaje norma [42], System ten jest używany głównie w handlu wyrobami stalowymi lub w zastosowaniach mechanicznych.

Porównanie „starych” oznaczeń stali konstrukcyjnych, używanych przed 2005 r. ze stosowanymi obecnie jest trudne, ponieważ współcześnie produkowane stale są wyrabiane według zmienionych norm hutniczych i nie ma bezpośredniego przejścia ze „starych” gatunków stali (i oznaczeń) na nowe. W celach porównawczych można się posługiwać tabl. 3.2.