New 7

I Są one zwyczajowo nazywane ałunami. Związki te są dobrze rzpuszczalne w wodzie. Na przykład ałun glinowo-potasowy jest Bezbarwną substancją krystaliczną. Stosuje się go w garbarstwie,

| arbiarstwie, przemyśle papierniczym (klejenie papieru), tekstylnym,

| -“smetyce (środek ściągąjący) i lecznictwie (odtrutka w przypadku

Iasruć związkami ołowiu).

Tniorek glinu jest bezbarwną, krystaliczną substancją, rozpuszczalną A!CI₃ - wodzie. Hydrołizuje na powietrzu z wydzielaniem chlorowodoru. Florek 9'^inu losowany jako katalizator reakcji organicznych (m.in. w reakcjach Jriedela-Craftsa), w garbarstwie, medycynie i do wyrobu papieru ^: zergaminowego.

IAmfoteryczność (którą wstępnie omówiono w rozdziale IY w części I podręcznika oraz w rozdziale X, w części II) jest właściwością niektó--ych pierwiastków (metali i półmetali) oraz niektórych ich związków denków i wodorotlenków). Polega ona na wykazywaniu zarówno właściwości kwasowych, jak i zasadowych. Właściwości amfoteryczne posiadają również związki o bardziej złożonej strukturze, np. aminokwasy.

W przypadku wodorotlenków, czyli związków zawierających układ E-O-H, amfoteryczność wynika z możliwości zachodzenia dwukierunkowej dysocjacji elektrolitycznej:

11:0    1I_:0 _v

E—O’ + H~ £=> E—O—H ^ E^T + O—H’

tlysocjacja kwasowa    dysocjacja zasadowa

Kierunek dysocjacji elektrolitycznej zależy od polarności wiązań E-0 i 0-H. Podczas procesów dysocjacji kwasowej i zasadowej nie może ulec zmianie stopień utlenienia atomu centralnego. Jest więc on taki sam w cząsteczce związku niezdysocjow^ranego i w pow-stałych anionach oraz kationach. Jeżeli pierwiastek na danym stopniu utlenienia tworzy tylko kationy, przypisujemy mu właściwości zasadowe (metaliczne), jeśli zaś tylko aniony - to przypisujemy mu właściwości kwasowe (niemetaliczne). Tworzenie kationów' i anionów zawierających pierwiastek na tym samym stopniu utlenienia oznacza przypisanie właściwości amfote-rycznych. Poniew^raż proces dysocjacji zachodzi dwukierunkowo, związki wykazujące właściwości amfoteryczne są słabymi elektrolitami. Jednocześnie ustala się stan równowagi pomiędzy formami zdysocjowanymi.

Wprowadzenie kationów' w'odoru (przez dodanie roztworu mocnego kw^fasu) zaburza stan równowagi i przesuwa go w stronę kationu E⁺.

Jest to spowodowane przez:

Pierwiastki - borowce

I. przesunięcie stanu lwnowagi dysocjacji kwasowej w stronę związku EOH ze względu na nadmiar kationów' H⁺,

2. przesunięcie stanu równowagi dysocjacji zasadowej w stronę tworzenia jonów 0H~ (a tym samym E⁺); jony OH' tw^rorzą z kationami H ‘ cząsteczki wody i są usuwane z roztworu.

225