Obraz8

3.5. Rzutowanie środkowe - perspektywa

Rzutowanie środkowe, nazywane też perspektywą, jest najbardziej realistyczną metodą rzutowania, otrzymane przedstawienia rysunkowe są bowiem bardziej od innych podobne do rzeczywistego wyglądu przedmiotów. Rzutowanie środkowe stanowi rodzaj aksonometrii ukośnej (patrz p. 3.1), więc - w odróżnieniu od metod rzutowania opisanych w poprzednich podrozdziałach - kierunek rzutowania jest nieprostopadly do rzutni aksonometrycznej, która nie musi przecinać wszystkich trzech osi współrzędnych x, y, z, a ponadto linie rzutowania nie są równoległe.

Zasadę powstawania rzutu środkowego najłatwiej przyrównać do sposobu, w jaki oświetlony światłem punktowym przedmiot tworzy cień na płaszczyźnie ściany (rys. 3-24). Nie jest to może porównanie doskonałe, ale jeżeli wyobrazimy sobie, że źródło światła - to oko obserwatora, a promienie światła - to linie jego wzroku, zrozumiemy zasadę powstawania na ścianie, czyli na płaszczyźnie rzutu, obrazu w perspektywie.

Podczas tworzenia obrazu w perspektywie płaszczyzna rzutu może znajdować się zarówno przed, jak i za obiektem w stosun ku do obserwatora. Obserwator stoi na poziomej płaszczyźnie bazowej“ G (rys. 3-25), której przecięciem z płaszczyzną rzutu T jest Unia bazowa“ X. Oko obserwatora, czyli środek rzutowania.'¹¹0, znajduje się na płaszczyźnie horyzontu'¹¹ HT. Przez środek rzutowania przechodzi główna Unia rzutowania^m pL, która pod kątem prostym przebija płaszczyznę rzutu T w punkcie głównymi C. Rzut punktu O na płaszczyznę bazową, to punkt obserwacji¹¹¹ Sp. Odległość między płaszczyzną horyzontu HT a płaszczyzną bazową G, to wysokość rzutowania¹¹¹ H. natomiast odstęp między środkiem rzutowania O a płaszczyzną rzutu T - to odległość pozioma^ d.

Podstawowe zasady dotyczące wykonywania i stosowania rzutowania środkowego w rysunku technicznym określono w PN-EN ISO 5456-4:2006.

Wykreślanie rzutowania środkowego (rys. 3-26) jest o wiele trudniejsze niż aksonometrii, daje jednak dużo ciekawsze rezultaty. Odwzorowanie przedmiotu w perspektywie daje wrażenie

Rys. 3-25. Układ punktów i płaszczyzn w modelu rzutowania środkowego (wg PN-EN ISO 5456-4:2006)