Obraz3 4

464 Patologia układu chłonnego i krwiotwórczego

Powiększenie węzła chłonnego jest wskazaniem do wykonania biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej.

Na podstawie rozmazu cytologicznego uzyskanego z materiału z nakłucia węzła chłonnego można ustalić rozpoznanie lub niekiedy wysunąć podejrzenie zmiany nienowotworowej lub nowotworu (ryc. 23.3).

Rozpoznanie w badaniu cytologicznym odczynu nieswoistego w węźle chłonnym wymaga następnie obserwacji pacjenta przez 4-6 tygodni. Jeżeli węzeł nie zmniejsza się, należy go usunąć do badania histopatologicznego. Rozpoznanie lub podejrzenie pierwotnego nowotworu złośliwego, tzn. chłoniaka Hodgkina lub chło-niaków nieziamiczych stanowi wskazanie do natychmiastowego usunięcia węzła w celu ustalenia dokładnego typu histologicznego i określenia immunofenotypu.

Pozostałe rozpoznania cytologiczne, szczególnie przerzutów nowotworowych, zazwyczaj nie wiążą się z koniecznością pobrania węzła do badania histopatologicz-

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (fo.a.c.)

powiększonego węzła chłonnego

Zmiany nienowotworowe

Brak materiału diagnostycznego

Odczyny    Zapalenia

nieswoiste    swoiste

Nowotwory złośliwe

Powtórzenie b.a.c.

Nowotwory

pierwotne

Nowotwory

przerzutowe

C Moniak    Chłoniakł    RAKI Czerniaki Mięsaki

Hodgkina    nieziamicze

Usunięcie węzła do badania histopatologicznego, jeżeli węzeł się nie zmniejsza po 4-6 tyg.

Usunięcie węzła do badania histopatologicznego celem ustalenia rozpoznania i immunofenolypu

Ryc. 23.3. Diagnostyka cytologiczna powiększonego węzła chłonnego. Algorytm postępowano.

nego. W materiale cytologicznym z b.ac. można wykonać badania immunocytoche-miczne z przeciwciałami monoklonalnymi. Dzięki temu możliwe staje się rozpoznanie typu nowotworu przerzutowego, a czasem nawet wskazanie ogniska pierwotnego nowotworu.

Przerz^tf nowotworowe do węzłów cfcłonnycSi szyi

Przerzuty do węzłów chłonnych dają przede wszystkim nowotwory złośliwe szerzące się drogami chłonnymi - raki (atlas, str. 258, 260) i czerniak złośliwy. Przerzuty mięsaków w węzłach chłonnych spotyka się rzadko, gdyż ich komórki rozprzestrzeniają się głównie drogą naczyń krwionośnych. Należy jednak pamiętać, że raki i czerniaki również szerzą się drogą naczyń krwionośnych.

Pierwsze przerzuty w węzłach chłonnych pojawiają się w sąsiedztwie guza pierwotnego. Na przykład w raku sutka zlokalizowanym w kwadrantach zewnętrznych pierwszych przerzutów można się spodziewać w węzłach jamy pachowej po tej samej stronie, co wynika ze spływu chłonki z tej okolicy. Czasami zdarzają się przerzuty do odległych węzłów chłonnych. Raki przewodu pokarmowego, trzustki, jajnika i płuc często dają przerzuty do węzła chłonnego nadobojczykowego po stronie lewej, zwanego węzłem Yirchowa.

Nowotwory pierwotne węzłów ehioniaycis

Nowotwory pierwotne węzłów chłonnych, czyli chłoniaki, zbudowane są głównie z komórek iimfoidalnych. Wszystkie charakteryzują się złośliwością (nie ma chło-niaków łagodnych), ale różnego stopnia.

Znane są chłoniaki o bardzo agresywnym przebiegu, ale możliwe do wyleczenia, oraz chłoniaki o powolnym przebiegu, znacznie mniej agresywne, ale nieuleczalne. Cechą wspólną wszystkich nowotworów tego typu jest wicloogniskowy rozsiew do różnych okolic, wynikający z natury komórek iimfoidalnych, które mają dużą zdolność wędrowania. Zmiany mogą się rozrastać w wielu grupach węzłów chłonnych jednocześnie i zajmować inne narządy układu chłonnego. Chłoniaki podzielono na dwie zasadnicze grupy na podstawie cech histopatologicznych i klinicznych. Wyróżnia się chłoniaka Hodgkina i chłoniaki nieziamicze.

.ChiGnićik nuugkina

CNonisk Hodgkina, zwany także chorobą Hodgkina (dawniej ziarnicą złośliwą). j&S: :r?orići\:anj _• szczscfoinsj oujowiB nu Kros ii opo •/>'sj, z obscroscia Cucitskisry-