Obraz#9

p

. hormon mkiW hormon wrnwiu    IGHRH)

. hormon hamując uwalnianie hormonu wttouu Iromaroaraljnal    'hRIH)

. hormon uwalnia)*.') konyloiroprnę    ⁽CRH|

. carnnlk hamujący uwalnianie proUktyny rdopaminal |PIF|

Do dropcj grupy nale/a dwa hormony, a mianowicie ua/opreiyna i ok-ryiocyna Hormony le tynlelyrowane tą w neuronach jader nudw/rukowych i prrykontorowich i iranjportowane prrrr akiony łych neuronów do tylnego piała pnysudki mózgowej. Hormony podwagór/a i najwarniejsie ikulki ich działania pr/cdilawrono w tabeli 63

TahrU ad. Homwnj wyUncblw (OM prdn/|Or/z

Nazwa	Dziabnie
Hanno* wMlaujacy tyreorrojwif ITRIIi Hormon inaloiąjao *oiwd3ir«r'*"' ItufTiiofi liw.ttaujaw) hormon wmniu GHKH H.msiin iumutycy lmlnnuuc hormonu u żniwu. tuiMUnuiyiu rSHim Hcraon ir»«liiuuK> tori)V«ropuif (CRH) Dufuatuu iPIł |	Stymuluje wydzielanie 1SH i PRl Stymuluje wydzielanie l II i FSH Stymuluje wydzaclatuc GM Hamuje wydzielanie GM, V|P. jlu kagonu, iniubny. 7SH. PHI Stymuluje wydncbmie ACtłl Hamuje wydzielanie prolaktyny

Przysadka mózgowa

Pr/ycudka mózgowa jest małym gruczołem o wadze około 0,5 g. Położona jot * tzw. siodle tureckim - wgłębieniu koki klinowej. Przysadkę morgową tyczy / podwzgórzem s/ypuła Przechodzą prze/ mą wypustki komórek nerwowych on/ nac/yruu krą/rnu wrotnego przysadki Przysadka mózgowa zbudowani jot z płata przedniego płata tylnego i części pośredniej Płat przedni zbudowany jen z komórek wydziclniczych i stanowi V> cułcgo gruczołu Komórki wydziel-mc/e przedniego piata przysadki mózgowej wytwarzają 6 hormonów, a miano-

^r,b*^u Ll Hofmnny prgdntrąD płata prz>Wk> mózgowej

Siwi	Gruczoł docełowy
Admułluinjkuiropiru (ACIM) HofłTn-fj «niHtu (OH) Protakiy&a l PRl | Hurmnn Iwcmizujłcy (Uł) łłnnaoa iołikuUn^w., HSłli H.mwia MymuluHcy tarczyc* <tSH|	Kom nadnerczy Brak Gruczoł rolkowy Jajnik, jadro tajnik. jadro Tarczyca

hormon wzrostu (CH). prolaktynę (PRL), adrenokortykotropłnę (ACTH). torwn»t>m>iropow> (TSH), hormon folikulotropowy (FSH) i hormon luteinizują-

** ^rMcrw nich są hormonami tropowymi (ACTH. TSH. LH FSH) które ,tvmuhiM odpowiednio nadnercza, tarczycę i gonady Hormon Wfoflti i pro-bk.vn/me maja swoich gruczołów docelowych i działają n. rożne komórki “ orgam/mie Wydzielanie ACTH. TSH. FSH i LH regulowane jest przez neurohormony podwzgórzu oraz przez hormony wydzielane prze/ docelowe Muaoly obwodowe Natomiast wydzielanie hormonu wzrostu i prolaktyny kontrolowane jest praż hormony podwzgórza: hormon uwalniajmy hormon «j.ro«tu (GHRH). somatoslalynę (SRIH) i czynnik hamując) uwalnianie prolaktyny (j«t nim dnpamina. PIFl. W płacie tylnym znajdują się zakończenia ok»onów neuronów jąder nadw/rokowego i przykomorowego podwzgórza Magazynują one i wydzielają dwa hormony wazopresynę (hormon aniydlurety czaj-. ADH) i oksytocynę W części pośredniej przysadki u zwierząt syntetyzowane M hormony mcianotropowe (N1SH) U ludzi etęić ta jest szczątkowa i najprawdopodobniej mc pelm funkcji wydzielnic/ej.

Adrenokorlykotropina (ACTH)

ACTH jest peptydcm wywodzącym się z prekursora o nazwie proopiomclano-kortyna Gruczołem docelowym tego hormonu tropowego jest kora nadnerczy. ACTH łączy się z receptorem błonowym komorek kory nadnerczy i stymuluje syntezę I wydzielanie steroidów, a zwłaszcza gJikokortykosteroidów i andro-genów ACTH odgrywa niewielką rolę w regulacji wydzielania mincralo-kortykostcroidów. ACTH jest wydzielane u rytmie okołodobowytn. najwyższe uę/enic we krwi występuje we wczesnych godzinach rannych, najniższe około północy.

Wydzielanie ACTH jest stymulowane przez czynniki stresowe (jak np hipoglikcmia. ból, strach, gorączka, uraz). Czynniki tc powodują zwiększenie wjdnelunia CRH przez podwzgórze Zwiększone stężenie gJikokortykostcroi-dów we krwi hamuje wydzielanie CRH w podwzgor/u i ACTH w przysadce mózgowej Z prooptomclanokortyny powstają, oprócz ACTH. n-, fi- i 5-MSH (hormony mcianotropowe) oraz fi-endnrfina Endorfiny wywołują efekty mor-iinopodobnc. Łączą się z receptorami opiutowymi u mózgu i hamują przekazy-winie sygnałów, takich jak bardzo silny ból, stres. Endorfiny znajdują się tez *tkankach innych niż mózg. Fizjologiczna rola endogennych opiatów nie jest do końca wyjaśniona.

Nadmierne wydzielanie ACTH obserwuje się w przypadku czynnych Boczniaków przysadki oraz przez tkankę gruczołową cktopową ttzn. znajdującą *ię poza korą nadnerczy). Prowadzi ono do przerostu kory nadnerczy i nndmter-~*cj. hormonów przez ten gmc/ol wywołując zespól hipcrkorty/oicmu.

Mtfobo^r ACTH. który może być następstwem uszkodzenia podwzgórza bądź Przysadki mózgowej, prowadzi do wtórnej niewydolności nadnerczy . Zarówno

miar. jak i niedobór ACTH są stanami poważnie zaburzającymi funkcjonowanie organizmu i zagrażającymi żydu.

307