Obraz$8

Rdzeń nadnerczy

Rdzeń nadnerczy zbudowany jest z komórek chromochlonnych Komórki te zawierają na misiowi i tą unerwione prze/ cholinergicznc współczulne neurony przcdzwojowc. Hormonami wytwarzanymi przez rdzeń nadnerczy są katccbnia-min> adrenalina (80%), noradrenalina (20%) i dopamina (ilości śladowe). W czasie życia płodowego komórki rdzenia nadnerczy wytwarzają tylko noradrenalinę, natomiast bezpośrednio po porodzie zaczynają wytwarzać adrenalinę. W cytopla/mie komórek rdzenia znajdują się ziarnistości magazynujące kntecholaminy. Ziarnistości zawierają również białku zwane chromo-gmninami. ATP oraz enzym (J-hydroksyluzę dopuminy Komórki rdzenia nadnerczy syntetyzują tez i magazynują peptydy opiatowc głównie met-en-kefuhnę i Icu-enkcfalinę Peptydy opiatowc u człowieka powstują również w przysadce mózgowej z proopiomelanokortyny i we włóknach nerwowych ł prodynorfmy. Rola cnkefalin nadnerczow ych nie jest wyjaśniona Wydzielanie ich wzrusia w czasie długotrwałych wysiłków fizycznych i może dawać efekt przeciwbólowy i euforyżujący.

Noradrenalinu powstaje przez hydroksylację i dekarboksylację tyrozyny, adrenalina przez mctylację noradrenaliny (ryc. 6.16).

Tyrozyn*

Dop*

Rrc. 6 1*. Biosynteza jmm k*ucholow>vh

Proces hydroksylami tyrozyny podlega sprzężeniu zwrotnemu, gdyż wzrost zawartości do pum my i noradrenaliny powoduje zmniejszenie aktywności hydro-asylairy tyrozynowcj. Z kolei mctyłacja noradrenaliny do adrenaliny wymaga obecności wysokich stężeń ghkokonykosleroidów Docierają one bezpośrednio z Hop nadnerczy do rdzenia przez nadnerczom układ zvlny. Katccholammy *ą uwalniane do krwi pod wpływem bodźców ze wspołczulnych włókien nerwowych cnounergtcmycn unerwiających rdzeń nadnerczy. Większa c/ę* katccholam® osocza związana jest z siarczanami i jest to pula biologicznie nieczynna. Okres pott rwania katechołamin we krwi jest bardzo krótki i wynosi około 2 minut

Aminy kaiecholowe wywierają wpływ na komórki docelowe prze/ receptory adrtnerjłic/ne a I 0 Każdy z typów dzieli się na dwa pndtypy a, i a. oraz fi, i Receptory adrenergicznc są receptorami błonowymi W przezbłonowej trans-muji sygnałów biorą udział białka G Stymulacja obu receptorów p prowadzi do aktywacji cykluzy adenylanowej i zwiększenia produkcji cAMP. Stymulacja receptora o₍ powoduje zwiększenie aktywności fos foli pazy C i w konsekwencji zwiększenie wytwarzania dwóch wtórnych przekaźników: diacyloglicerołu i ino-rytołotrifosforanu Natomiast stymulacju receptora n_: prowadzi do zmniej-»/eniii uktywnoici cyklazy adenylanowej (za pośrednictwem hamującej podjed-nostki białka Gj. Tłumaczy to znucznc zróżnicowanie działań katecholamin na tkanki. Aminy kutecholowe wywierają rozległe wpływy w ustroju Podsumowano je w tabeli 6.6

Zwrócić należy uwagę na znaczne różnice w efektach działania adrenaliny i noradrenaliny. W układzie krążenia adrenalina podnosi ciśnienie skurczowe, a równocześnie obniża ciśnienie rozkurczowe. Przyspiesza czynność serca. Noradrenalina zwiększa zarówno ciśnienie skurczowe, jak też rozkurczowe, co prowadzi do odruchowego zwolnienia częstości skurczów serca Noradrenalina przyspiesza nutomiusi częstość skurczów serca izolowanego. Adrenalina silniej aktywuje glikogenolizę w wątrobie i w mięśniach szkieletowych niz noradrenalina. Natomiast noradrenalina wywiera silniejsze działanie lipolitycznc w tkance tłuszczowej niż. adrenalina. W rezultacie adrenalina zwiększa

****** Odpowiedź ilanck i narządów im druhnie kalecholamin

Otpn	Receptor adrenerpc/ny	Efekt)
Serce	*1h	zwiększenie ul> (kurczu prryapicuenie caęMoki (kurczów
N'*c/)nu krwionoinc	%	zwężenie
Nerka	th	rozszerzenie
	\y.	wzrod wydzielania reniny
Przewód pokarmowy	®..fc	zmniejszenie motoryki (kurcz zwieraczy
Wytęy Lanjerhanw	a.	hamowanie wydzielania imuliny i glukagonu
	P.	dymulacja wydzielania imuliny ■ plukii fonu
Wątrobą	*i. fc	zwiększenie glikofcnoliry
tkanka ituuczowa	p,	zwiększenie lipo liry
Skora	a.	zw tęk (zonę wydzielanie polu.' (kurcz miętni pr żywiołowych
Oikrwla	fc	rozszerzenie
'1‘ęacn tthdctowy	fc	zwięk izmie gltkofcnolizy

325