Obraz 9 2

feuato - mita l prakota

będących posiadaczami pojazdów mechanicznych. Ogólne warunki tych ubezpieczeń określa Minister Finansów, podając w nich minimalny system taryf.

Ustawa z 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej dzieli ubezpieczenia na dwa działy: ubezpieczenia na życic - dział I i ubezpieczenia pozostałe, osobowe i majątkowe - dział n. Istniejący ustawowo podział ubezpieczeń pokrywa się z wcześniej wymienianym podziałem na ubezpieczenia społeczne » gospodarcze W praktyce polski sektor ubezpieczeniowy dzieli się według dziatow. grup i rodzajów ubezpieczeń

Ma schemacie 11 dokonano podziału ubezpieczeń, biorąc pod uwagę kryterium zakresu ubezpieczenia.

Ubezpieczenia

Ubezpieczenia wobowf

Ubezpieczenia goi poda rc*r

— 1_ Ubezpieczenia		_1_ Ubezpieczenia		r Ubezpieczenia		i Ubezpieczenia OC
łpolecznc		komercyjne		majątkowe

Ubezpieczenia rolników	Ubezpieczenia (potoczne pracowników i innych caób	Ubezpieczenia indywidualne na tycie	Ubezpieczenia zbiorowe na tycie

Ubezpieczenia OC	Ubezpieczenia
poaiadaczy pojazdów	OC
HMchaaiczaych	rolników

Dobrowolne

fcadynkó* wchodzących » Utad gospodarno ntaycb

Scftcsal 1L Podział ubezpieczeń Źrśttf Opracowanie własne.

W dalszej części pracy zajmować się będziemy ubezpieczeniami społecznymi ze względu na ich związek z finansami publicznymi.

2. Pojęcie ubezpieczenia społecznego

Geneza ubezpieczenia społecznego tkwi w ubezpieczeniach gospodarczych. Rozwinęły się one w XIX w. w celu zabezpieczenia się przed niekorzystnymi skutkami zdarzeń losowych. Towarzyszyła temu idea solidarności, polegająca na rozłożeniu powstałej szkody na wiele osób - przez utworzenie wspólnego funduszu, z którego pokrywano szkody.

Ubezpieczenie społeczne jest rodzajem przymusowego, wzajemnego ubezpieczenia osobowego. Ze swej istoty nie jest to rodzaj ubezpieczenia nastawiony

im osiąganie zysku. Ubezpieczenie na zasadzie solidarności społecznej prowadzi do pewnej redystrybucji środków od osób bogatszych do biedniejszych. Przymus ubezpieczenia wynika z faktu, i* nie wszyscy są odpowiednio przezorni i stąd wątpliwą przezorność indywidualną zastąpiono przymusową odpowiedzialnością zbiorową Przymus istniejący w tym ubezpieczeniu zapewnia mu powszechność, a tym samym relatywną taniość. Warto podkreślić. Ze uprawnienie z ubezpieczenia społecznego ma zawsze charakter roszczeniowy. Polega to na tym. żc w razie jego odmowy może być ono dochodzone na drodze prawnej, Droga ta ma charakter instancyjny. Ubezpieczenie społeczne, tak jak wspomniano, wywodzi się z ubezpieczenia gospodarczego, różni się jednak od niego. Ma cel społeczny oraz osobowy charakter. Powalało pod koniec XIX w. w wyniku konfliktów społecznych, w celu poprawy bytu robotników fabrycznych - taśmowych. Głównym jego celem u zarania była ochrona tych robotników przez ubóstwem i następstwami nieszczęśliwych wypadków. Warto podkreślić, że idea ubezpieczenia społecznego zrodziła się na gruncie partii lewicowych, ruchu robotniczego i związkowego. Za ojca ubezpieczeń społecznych uważa się A. Wagnera.

Ubezpieczenie społeczne traktowane jest jako część zab*zpucu*ia społecznego. które jest określane jako pomoc ze strony państwa dla obywateli znajdujących się w potrzebie.

Zgodnie z ustawą z 1997 r.² o działach administracji rządowej, zabezpieczenie społeczne (worzą:

•    ubezpieczenia społeczne i zaopatrzenie społeczne.

■    fundusze emerytalne,

■    pomoc społeczna.

•    świadczenia socjalne,

•    świadczenia dla kombatantów,

» óriabilnołt pożytku społecznego.

Pojęcie to miało w przeszłości i w różnych krajach odmienne znaczenie. Ostatecznie zabezpieczenie społeczne ma stanowić gwarancję zaspokojenia potrzeb bytowych osób. które z różnych względów nie mogą tego osiągnąć dzięki swojej pracy. Dotyczy ono potrzeb maacnałnych i obejmuje trzy grupy społeczne:

1)    dzieci, ludzi starych, chorych, niepełnosprawnych;

2)    bezrobotnych:

3)    osoby wychowujące młode pokolenie, których dochody są zbyt niskie, aby pokryć koszty utrzymania rodziny.

Zabezpieczenie społeczne obejmuje trzy techniki administracyjno-finansowe. Przedstawia je schemat 12.

W Murafalci. Ubezpieczenia społeczne Wydawnictwo Nadam t PWN, W—a— 200*.