Opieka pielęgniarska nad chorym z urazem czaszkowo mózgowym (4)

8.12. Wpływ na psychikę chorego

Pozytywne oddziaływanie na psychikę chorego powinno odbywać się z wielu stron. W sprawach najtrudniejszych zadanie to powinien wykonać psycholog (np. zminimalizowanie poczucia winy u sprawców wypadków drogowych, którzy sami stali się jego ofiarami). Dużą pomocą mogą służyć członkowie rodziny, których chory zna i łatwiej mu o kontakt z bliskimi. Należy zachęcać te osoby do nawiązy wania wszelkiego kontaktu z chorym w czasie odwiedzin. U osoby nieprzytomnej duże znaczenie ma dotyk, ale również nie należy zapominać o tym, aby mówić do pacjenta w trakcie wykonywania wszystkich czynności. Zespół pielęgniarski, który najwięcej czasu spędza z chorym, ma dużo szans na takie pozytywne oddziaływanie.

8.13.    Utrzymanie higieny osobistej

Zakres działań jest uzależniony od stanu chorego. U osób nieprzytomnych wszystkie czynności higieniczne wykonuje personel pielęgniarski. U innych są one ograniczone do różnych form pomocy czy wyręczania chorego z pewnych czynności, kiedy są one dla niego za trudne. Toaleta otyłego chorego może niejednokrotnie wymagać udziału kilku osób. Miejscami, które szczególnie wymagają zabiegów higienicznych są okolice krocza, jama ustna i drogi oddechowe. Należy pamiętać o włosach, zaroście na twarzy u mężczyzn, higienie oczu, zwłaszcza gdy w przypadkach uszkodzenia nerwu twarzowego nie zamyka się powieka. Toaleta musi odbywać się z zachowaniem zasad intymności.

8.14.    Współpraca z rehabilitantami

Składa się na nią pomoc w usprawnianiu, mającym na celu pioui/ai clm dzenie i uzyskanie samodzielności.

8.15. Zapobieganie wtórnym urazom

Chory na oddziale neurochirurgicznym jest, wbrew pozorom, narażony na możliwość różnych urazów, nieraz niebezpiecznych dla życia i grożących dalszymi uszkodzeniami układu nerwowego oraz narządów. Potencjalnie takie niebezpieczeństwo pojawia się podczas napadu padaczkowego, który zdarzyć się może w każdej chwili i u każdego chorego z uszkodzeniem układu nerwowego. Niezwłoczne podanie dożylne preparatu przeciwdrgawkowego może dać najlepszy efekt. Niebezpieczne może być wystąpienie napadu poza łóżkiem, na przykład w łazience podczas kąpieli, dlatego dyskretny nadzór nad takimi miejscami w czasie przebywania tam chorego jest konieczny. Dobrze jest, gdy kąpiel odbywa się w asyście drugiej osoby, najlepiej kogoś z rodziny. Wbrew pozorom, dużo częściej chorzy ulegają urazom wypadając z łóżek. Dzieje się to w momencie wczesnej rekonwalescencji, kiedy zarówno funkcje psychiczne jak i ruchowe nie są jeszcze w pełni sprawne. Do wypadnięcia z łóżka dochodzi najczęściej, gdy chory,z niedowładem sięga ze swojego stolika pewien przedmiot, na przykład butelkę z wodą mineralną. Wypadnięcie z łóżka rzadko kiedy prowadzi do groźnych następstw, ale powierzchowne obrażenia, jak rozcięcie luku brwiowego, nie sąjuż takie rzadkie. Taki incydent bardzo niekorzystnie wpływa na opinię o zespole opiekującym się chorym. Zapobieżenie podobnym sytuacjom nie jest łatwe, bo osoba w łóżku, zwłaszcza niespokojna, powinna być stale nadzorowana przez osobę z personelu, co fizycznie na dyżurze nie jest możliwe. Powstaje drażliwy problem fizycznego unieruchomienia chorego w łóżku, ale jest to żle postrzegane przez rodzinę. Obecnie nie ma większych ograniczeń w odwiedzaniu chorych, więc, po dokładnym instruktażu, można włączyć w proces nadzoru, przynajmniej przez pewną część dnia, kogoś bliskiego.

Zespół pielęgniarski powinien usuwać z otoczenia chorego przedmioty, które mogą stanowić dla niego zagrożenie. Zagrożony jest zwłaszcza chory z ograniczoną przez uraz sprawnością psychoruchową.

Dawniej wiele problemów sprawiał personelowi medycznemu chory pobudzony. Czynników prowokujących pobudzenie psychoruchowe, czyli nieadekwatną, niecelową i nadmierną reakcję chorego na dochodzące do niego bodźce, •wiele Do głównych należy drażniące działanie najróżniejszych bodźców, przede wszystkim bólowych, na zaburzoną świadomość. Nie bez znaczenia jest spożywanie alkoholu w okresie poprzedzającym uraz. Skrajne pobudzenie, czę-