P1180397

Podmiotowe uwarunkow ania wiarygodności zeznań

Stałe cechy łut staży, które mogą mieć istotny wpływ na

chara**⁰ 1

WMtO« z«D*^ń

.^nak Drobiem stopnia wi

. «—**

dopuszcza p

polska procek

„eto po***^

arygodności zeznań, podobnie u osób w

o Pfcc zszMMjąccgo

płeć, mogą pojawiać się

Ze w&óu m piet, mogą ----------różnice w sposobie postrzegana

icizieknj i właściwości temperamentu

gawisk

Cechy

2J. Problem zeznać nieszczerych

zezz—azń świadków stanowi istotny i bardzo trudny problem psychologii zeznań. Zeznaniem nieszczerym jest Świadome    _|ufa    m 0 jaiae;S sprawie czy sytuacji, pozostająca w jawnej sprzeczności z jego faktyczną wiedza* na

P.^jczaue    ‘_{ri]c2eiciej przypisuje} się osobom podejrzanym o popełnienie przestępstwa, choć udzielać ich mogą także osoby postronne

jCJ i tf^a    *4—»—    w    —    '    __

_moeą by£ ict przyczyny - samoobrona, obawa przed wykryciem, obrona podejrzanego, zemsta, strach przed odwetem; branie winy za - I" p-ćjonv czyn Hołysz iymiema tez. lęk przed odpowiedzialnością, kamą lub osobistą kompromitacją moralną, pragnienie ochrony przyjaciół i

bfufó*. & przed zemstą prwnępców, przekupstwo, chęć zwrócenia na siebie uwagi.    “

Za najczęściej wykorzystywane systemy obronne świadków podejrzanych uważa K. Orłowski: całkowitą negację dowodów, częściowe przyznanie się do" winy, totalne kłamstwo, przerzucenie winy na innych oraz deklaracje ewentualnego naprawienia szkody

Wśród metod umożliwiających bezpośrednie wykazanie kłamstwa w zeznaniu wymienia się: metodę refleksji logicznej pokazywanie świadkowi logicznych sprzeczności w jego zeznaniach), perswazji (odwoływanie się do uczuciowości wyzszej świadka), ujawniania kłamstwa (stwierdzenie wprosi o podejrzewanych u świadkach intencjach) i pytań szczegółowych (fałszowanie zdarzeń ma charakter ogólny, pobieżny i można go wykryć

odpowiednio stawiając pytania).    '    —

ę    -    ,Ojf

Do obiektywnych taktyk sprawdzania prawdomówności należą • metody psychologiczne

. metoda reprodukcji - polega na przedkładaniu zeznającemu specjalnie skonstruowanych historyjek, Są one zbudowane w taki sposób, te przedstawiają zdarzenia bardzo podobne do tych, które stanowią przedmiot dochodzenia. Jednocześnie zawarte są w nich pewne szczegóły, które me mjaiy miejsca w wydarzeniach autentycznych. Po pewnym czasie prosi się zeznającego o odtworzenie opowiadania Pojawienie się w odtworzonym przez badanego opowiadaniu takich szczegółów, które są zgodne z autentycznymi wydarzeniami (wz pominięciem tych „buforowych" wprowadzonych celowo przez autorajmozc przemawiać za tym, ze dana osoba złożyła zeznanie

nieszczerze.

_: metoda asocjacji - opiera się na założeniu, ze elementy współwystępujące przy dużym napięciu emocjonalnym wchodzą ze sobą w silny związek skojarzeniowy Pojawienie się więc w przyszłości w polu świadomości jednostki jednego z tych elementów ma wywołać element z nim skojarzony (por Eysenck) Badanie metodą asocjacyjną rozpoczyna się od ułożenia listy haseł (bodźców) zło2onej ze słów pospolitych, np stół, drzewo oraz słów tzw_r Krytycznych .związanych z sytuacją stanowiącą przedmiot dochodzenia Zadaniem badanego jest udzielenia jak najszybciej pierwszego przychodzącego mu do głowy skojarzenia na podane hasło Za diagnostyczne uważa się: wydłużenie czasu reakcji, zupełny brak związku między bodźcem a reakcją oraz reakcje emocjonalne, np zająknięcie się, krzyk. Pomocne może być mierzenie reakcji psychogalwamcznc skóry.

Psychofizjologiczne me rody aparaturowego sprawdzania prawdomówności polegają na pomiarze l.icznych reakcji psychofizjologicznych organizmu i rejestracji zmian w zakresie funkcjonowania np. układu krążenia, oddychaniu w syi. Emocjonalnej stymulacji podmiotu.

Wykorzystuje się sfigmograf, pneumograf, kardiograf, gaiwanometr.

Metody farmakologicznie polegają na stosowaniu odpowiednich środków farma ko-chemicznych, które doprowadzają do określonywh zaburzeń świadomości i które znoszą regulacyjne funkcje mechanizmów kontroli. Często jest stoi to jednak sprzeczne z zasadą poszanowania godności drugiego człowieka, poza tym różni ludzie różnie mogą reagować na daną substancję.