P1200283

11. Elementy genetyki populacyjnej

Przy dominacji zupełniej odróżnienie fenotypowe homozygot dominujących od helerozy-got nie jest możliwe bez krzyżówek wstecznych (myślę, że zdajesz sobie sprawę z absurdalności takiego rozwiązania w opisywanej sytuacji). Natomiast wystarczy policzyć, ile w klasie jest osób o płatkach usznych przyrośniętych, aby odpowiedzieć na pytanie, jaka jest częstość występowania homozygot recesywnych uu w klasie: 32- 19 = 13 osób (por. ryc. 135). Inaczej mówiąc, statystyczne prawdopodobieństwo wystąpienia w twojej klasie homozygot recesywnych wynosi 13/32 = 0,41 (41%).

UU

uu

Uu

Uu

r Uu

Uu

Uu

Uu

m> Uu

r N Uu w >

' : .• ■ s Uu

Uu

—> Uu . ■■■

r \ f > Uu

Uu

f UU __/

uu

uu

uu J

uu

uu \_7

uu

r uu _

r UU

f uu l a

uu

' uu

Liczbaalleli 17 = 4x2 + 15x1 =23, czyli p(U) = 0,36 Liczba alleli u — 13x2 + 15x1 = 41, czyli p(u) = 0,64

Ryc. 135. Model struktury genetycznej pewnej klasy (opis w tekście)

Jeśli kojarzenie się ludzi o różnie ukształtowanych płatkach usznych jest losowe, to można przyjąć, że p urodzenia się dziecka o uszach przyrośniętych wynosi p(u) x p(u), a więc p(mii) = {p(u)}². W tej sytuacji obliczenie p(u) nie stanowi problemu, ponieważ jest ono równe pierwiastkowi kwadratowemu z (p(w)}². W analizowanym przypadku p(u) = Vo^41 = 0,64. Ta ostatnia liczba określa nam, jaki jest udział allelu „u” wśród ogółu alleli U i u. Logiczne jest też, że p(U) + p(w) = 1, tak więc p(U) = 1 - p(«). W naszym wypadku p(U) = 1 - 0,64 = 0,36. Jeśli więc potrafimy określić prawdopodobieństwo wystąpienia jednego allelu, to szybko będziemy mogli określić je także dla drugiego. Znając prawdopodobieństwo (praktycznie częstość) występowania obu alleli, możemy obliczyć także prawdopodobieństwo wystąpienia:

-    homozygot dominujących - p(UU) = {p(U)}² = (0,36)² = 0,13 (13%). Oznacza to, że w Twojej klasie są najprawdopodobniej: 0,13 x 32 = 4 osoby o takim genotypie;

-    heterozygot - 2p(L7)p(u) = 2 x 0,36 x 0,64 = 0,46 (46%). W Twojej klasie powinno więc być: 0,46 x 32 = 15 takich osób.

Sprawdzenie (por. też ryc. 135):

a)    liczby osób: 13 + 4 + 15 = 32;

b)    liczby alleli: 23 allele U (bo: 4x2 + 15xl) + 41 alleli u (bo: 13x2 + 15 x 1) = 64;

c)    procentowo: 41% + 13% + 46% = 100%.

Liczbę heterozygot można tutaj obliczyć także przez zwykłe odejmowanie 32 -13 - 4 * 15.