P1050411

1.1. CHARAKTERYSTYKA I PODZIAŁ METOD INSTRUMENTALNYCH

średnich danych o stężeniu składnika, lecz wartości' wielkości fizycznych lub fizykochemicznych. Na przykład w spektrofotometrii absorpcyjnej jest to absorbancja, w spektrografu emisyjnej — zaczernienie linii spektralnej, w potencjometru — potencjał elektrody, w polarografii — natężenie prądu. Aby określić na podstawie tych danych zawartość składnika, trzeba wykonać wstępną kalibrację, która polega na empirycznym wyznaczeniu zależności między zawartością danego składnika w próbce a wynikiem pomiaru odpowiedniej wielkości fizycznej. Kalibrację przeprowadza się za pomocą próbek wzorcowych o znanej zawartości oznaczanego składnika. Istnieje tu możliwość popełniania znacznych błędów, jeżeli używane do kalibracji próbki wzorcowe będą odbiegały swoim składem, a także własnościami fizycznymi od próbek analizowanych.

Do wad metod instrumentalnych, oprócz wspomnianej porów-nawczości oraz mniejszej ich precyzji i dokładności (patrz p. 1.1.4), należy konieczność stosowania odpowiedniej aparatury, niekiedy bardzo kosztownej. Utrudnieniem jest również duże zróżnicowanie metod pod względem techniki doświadczalnej, co nieraz wymaga bardzo wąskiej specjalizacji (np. spektrografia emisyjna).

1.1.4. Porównanie metod chemicznych i instrumentalnych

Metody chemiczne są metodami „bezwzględnymi”, co oznacza, że zastosowana reakcja chemiczna doprowadza do wielkości analitycznej, różniącej się tylko mnożnikiem analitycznym od wielkości mierzonej [1.12]

y — mX

gdzie: y — wielkość analityczna (oznaczana); m — mnożnik analityczny; AT — wielkość mierzona.

Mnożnik analityczny może równać się jedności, np. podczas wydzielania metali na katodzie w oznaczeniu elektrograwimetrycznym.

Bezwzględne metody analityczne nie wymagają przygotowania wzorców i jest to przewaga metod chemicznych nad metodami instrumentalnymi, które w większości są metodami porównawczymi. Wzorce dla metod instrumentalnych analizuje się metodami chemicznymi.