Rfc- 40. Nl«pr«widlowv polotem*- lolyikat o łożysko pr sodująca (plaronta praavla), b io żytko przodu lącn hr«4nr Iplacmnia pniovia mat■ glnallaU
wino pizyczcplona jost do błon płodowych w pewnej odlcgloirl od łożysko. • naczynia MayiM do łożyska po tych błonach.
Łożysko obnażona (płacenia maigtnata s#ve clrcumval!ata) jest Jak gdyby zagłębione, a błony płodowa nie stanowię Jego przedłużenia, lecz są przyczepiona biftiej pępowiny.
Łożysko trójdzielne lab trójplatowe (płacenia tripartiia) ma kształt liże la koniczyny utworzonego przez wcięcia pomiędzy częściami łożyska. Podobnie wygląda łożysko dwudzielne (płacenia bipartlta).
Łożysko okienkowste /płacenia łeneatraia) Jest to łożysko, któro nie rozwinęło się na pewnaJ przestrzeni i prześwieca przez nią okienko lub okienka błon płodowych.
hyc 41 NtrpiawwUowa poatarła lożysksj a Ej K łożysko Uuuaaia (jaiacanlo otabraiw-one) sypainum* prania całą posnarsekauą aaciey, ■ — łażyko dodałkaw* fpjocsafs aarsasuaiąj, I ■ lażyka adwada tptersina ealswarsagj. 1 — łożysko skusżnsi fkasit ••łaifóattęplteaa Ipśmamaim ttspamimi
Do historii należy spór na łomot, w Jaki sposób rozwija sli; zarodek t zygoty. T**oria nosząca myląoi nazw1; „ewolucyjnej" głosiła, te omnlpotencjalna zygota dzieląc się na komórki potomne rozdzłelo do każdego pokolenia część lnioimncjl, tak U> komórki organizmu dojrzałego maja zawężoną informację genetyczną, która pozwala im różnic ować się tylko w Jednym kierunku. Współczesne badania genetyczne dowiodły Jednak ponad wszelką wątpliwość, te każda komórka somatyczna organizmu zawiera w swym Jądrze tyle samo. co do ilości, I takiego samego, co do Jakości, kwasu dezoksyrybonukleinowego — DNA. Doświadczenia przeprowadzona na płazach wykazały, że z komórki jajowej żaby, do której wprowadzono Jądra komórki' nabłonka Jelitowego, w miejsce Jądra komórki jajowej, w odpowiednich warunkach moie rozwinąć się normalna żaba.
Teoria uplyonozy, która w zmodernizowanej postaci Jost dziś uznana za obowiązującą, głosi — zgodnie z laktam! doświadczalnymi, dostarczonymi przez współczesną genetyką — te wszystkie komórki zawiera ją ten sam zasób informacji genetycznych. Najszerzej zaś .pojęte czynniki regulacyjne powodują solcklywne uczynnianie i hamowanie realizacji syntez biologicznie i strukturalnie ważnych białok, które są zakodowane w sekwencji nuklcoty-dowoj DNA.
Budowa molekularna materiału genetycznego Jest coraz lepiej poznawana. Ostatnio dokonano podstawowych odkryć dotyczących struktury genów komórek eukariotycznych, a wląc I gonów człowieka. Okazało slą, tu odcinki DNA kodujące informację dotyczącą okroślonego białka mają bardzo długi-odcinki „nie przepisywano" albo leż przetłumaczona na uiRNA. lecz wtórnie wycinane podczas syntezy. Odkrycie enzymów restrykcyjnych, pozwala dziś na łatwe, swobodne syntetyzowanie genów, których natura nie stworzyła, o także na odtwarzanie i wprowadzanie znanych genów do organizmów, które Ich nie zawierały.
Na. tle osiągnięć z dziadziny genetyki molekularnej tyin wyraźniej odnowę się brak podstawowych wiadomości dotyczących mechanizmów sterujących procesem różnicowania się komórek. Wiadomo oczywiście, że ostateczni1 chodzi tu o proces aktywaojM represji poszczególnych genów. Jednak mechanizmy, które muszą zawierać informacje dotyczące kolejności aktywacji genów w odpowiednim czasie, są po prostu nieznane.
Badania nad mechanizmem procesu różnicowania się komórek i tkanek są ośrodkiem zainteresowania współczesnych nauk biomedycznych. Niektóre drobna fragmenty tych badań wskazują na złożoność sytuacji. Przykładem mo-źo być znany w klinice zespół Kartagenrra. Przyczyną Jego pojawiam1 Uą jost brak ruchu rzęsek. Brak ton wiąże się z genetycznie uwarunkowanym brakłam syntezy jednego z białek warunkujących ton ruch — dynainy. Stąd zalegania śluzu przędą wszystkim w drogach oddechowych, Iniekejo tych dróg, zapalenia płuc I inne komplikacje kliniczne. Zespołowi temu towa/jyuy bezpłodność męzczyzn, ponieważ witka plemnika Jest podobnie zbudowana jak rzęski, e więc plemniki nie poruszają się.
Z punktu widzenia embriologii najciekawsze Jest Jednak to, Ze u około 50% chorych z tym zespołem występuje tzw. odwrócony układ irzew littim Yiscerum lnve/susj, a więc wszystkie nieparzyste narządy znajdują się po iu-et rżenie p/zociwaej stronie ciała (dearirocordht, wątroba po stronie lewej tli), Wynika to stąd. io w czasie rozwoju podstawowe skręty Jollta pierwotnego eą starowane przez ruch raąeok. Przy braku tego sterowania skręty. »ą przy-
H
MMtisals nwzups