PICT5376

do sytuacji silnego napięcia. Rozmowy « tymne lub przykre dla dziecka trzeba ko niccznic przeprowadzać indywidualnie w _a, mosferzc życzliwości i zaufania. Trzeba _przv tym bardzo kontrolować swoje zachowaj (zwłaszcza emocje i wypowiadane s\₀^\ oraz bacznie obserwować dziecko, starają,! się ustalić, co wywołuje jego niewłaściwe za.

chowanie.

Dziecięce lęki szkolne

Poczucie kompetencji a lęki szkolne

Niektóre dzieci stają się zahamowane lub nadpobudliwe dopiero w starszych klasach, w przypadku długotrwałych niepowodzeń szkolnych, jeśli nie uzyskają w porę odpowiedniej. specjalistycznej pomocy. Na skutek wielokrotnych niepowodzeń nabywają poczucia braku kompetencji (pojawia się wówczas zjawisko tzw. wyuczonej bezradności). Uczniowie tacy stają się nadwrażliwi emocjonalnie i mają skłonności depresyjne. Często występują u nich tzw. dziecięce lęki szkolne.

Niekiedy lęk ma charakter przystosowawczy

Lęk nie zawsze musi ograniczać aktywność i świadomość dziecka. Sygnalizując realne, rzeczywiste zagrożenie, może nawet niekiedy pomagać w wewnętrznej mobilizacji przeciwko niemu. Zadaniem rodziców i nauczycieli jest w^rięc nauczenie dziecka, zwłaszcza tego stojącego u progu szkoły, jak należy sobie radzić, gdy pojawia się sygnał zagrożenia. Niecelowa jest zatem - moim zdaniem -ochrona dziecka przed każdym lękiem. Lęk może mieć bowiem charakter przystosowawczy i np. ułatwiać uczniowi większe skupienie się na wykonywanych zadaniach.

mobilizować go do szybszego kojarzenia i urzenia się. Z reguły bowiem, gdy trochę Się czegoś obawiamy, bardziej konccntruie _my się i wykazujemy większą aktywność Chronić natomiast powinniśmy dzieci przed lękami sygnalizującymi pozorne zagrożenia gdyż tego typu lęki mobilizują je do fikcyinei walki. Na przykład reakcja lękowa dziecka na widok budynku szkolnego nie mobilizuje go do konstruktywnego działania. Przeżywa ono Jedynie nieprzyjemne emocje, którym często towarzyszą różne reakcje fizjologie/ nc. np. nudności, suchość w gardle czybólc brzucha.    ⁷

Rodzaje lęku

U dzieci emocja lęku najczęściej przejawia się w trzech postaciach: jako niepokój, czyli stały, nieokreślony lęk (nazywany również lękiem bezprzedmiotowym), jako lęk przedmiotów oraz jako ataki lękowe. Spróbuję je krótko scharakteryzować.

Niepokój występuje wtedy, gdy sytuacje trudne kumulują się lub gdy mają charakter chroniczny (np. ciągłe niepowodzenia szkolne, częsta agresja ze strony starszych uczniów czy niewłaściwa atmosfera domowa). Niepokój może wyrażać się na różne sposoby i niekiedy wykrycie podstawowej przyczyny dziecięcego niepokoju wymaga wnikliwych badań psychologicznych. Zda rza się czasem, że lęk bezprzedmiotowy jest przez dziecko konkretyzowany (co znacznie obniża napięcie lękowe) i trudno jest wtedy ustalić jego pierwotną, prawdziwą przyczynę oraz odróżnić go od drugiej postaci lęku. który w^fśród dzieci występuje najczęściej.

69