PICT6413

Rzetelność definiowaną jako stosunek wariancji wyniku prawd/ wariancji wyników otrzymanych / pomiaru można przedstawić nastęi/-^U'^C®°

R:

n.2)

Śl.ŚzZŚ..

Rz rzetelność pomiaru:

Sf, wariancja wyniku prawdziwego;

- wariancja wyniku otrzymanego z pomiaru;

Si wariancja błędu.

Odwołując się do równania 1.2. można stwierdzić, że jeżeli pomiar zawiera w łącznic błąd. to s=sj i rzetelność pomiaru wynosi zero. Jeżeli natomiast popełniamy błędu w ogóle, to Sf, 0 a rzetelność definiowana jest jako stosu

nck dwóch wariancji i wynosi -r-    1;

^sr"

Współczynnik rzetelności może przyjmować wartości od „0” kiedy p,

> miar nic zawiera niczego ponad błąd. do ..1" kiedy błąd został całkowicie _wv. leliminowany.

W praktyce nie można obliczyć wyniku prawdziwego niezależnie od błędów. które mogą się pojawiać w każdym pomiarze. Dlatego należy oszacować wielkość stosunku S‘ /5:

r i">

Dla oszacowania rzetelności pomiaru można zastosować m.in. metodę po-wtórnego testowania. Polega ona na dwukrotnym przebadaniu tej samej zbiorowości tym samym narzędziem pomiarowym i obliczaniu współczynnika korelacji pomiędzy dwoma pomiarami. Występujący błąd pomiaru obejmuje wszystkie te czynniki, które powodują, że otrzymany przez badacza wynik w jednym badaniu jest inny niż wynik otrzymany w drugim badaniu.

S*r

Symbolicznie można to przedstawić następująco: V.¹ gdzie:    x wynik w pierwszym badaniu;

x' - wynik w drugim badaniu; ^r*v“ współczynnik korelacji;

^sr*^- oszacowana wariancja wyników prawdziwych;

^s?o ~ obliczona wariancja wyników otrzymanych z pomiarów.

Korelacja , powala na oszacowanie rzcrelności pomiaru jako stosunku

Im wartość w

ć pomiaru

Współczynnik    ...    _r------_n ^

testu nic jest mniejszy niż ‘ ⁰-75-Niektóry uważają, że współczynnik lien być mniejszy niz +0,90 JE.R. Hilgard 1972. s. 585],

wariancji Wyników prawdziwych do wyników uzyskanych z pomiarów.

im wartość- współczynnika korelacji jest blizsza 1,0 tym większa jest ntctcl-eość pomiaru. Na ogol przyjmuje sic. iz pomiar jest rzetelny wówczas gdy współczynnik korelacji r, , dwóch kolejnych badań za pomoc, tego samego powinici/być mniejszy niż +0,90 (E.R. Hilgard 1972^ s. 5S5]. ' " ' ’ ^ ^ ' ”^,C Podejmując badania, w których nicocłzownym jest dokonanie pomiaru zmiennych, badacz povvm.cn każdorazowo odpowiedzieć sobie na pytania: co powinno podlegać pom.arow, , w jak, sposób trafnie i rzetelnie go przeprowadzić. Bez zadbania o to. aby ponnar był trafny i rzetelny, badania ilościowe w pedagogice nic imałyby większej wartości.

8. Próba badawcza i zasady jej doboru S.l. Populacja a próba badawcza

Przez dobór próby rozumieć należy wyselekcjonowanie dla badań pewnej liczby jednostek wchodzących w skład populacji całkowitej, aby na tej podstawie przetestować hipotezy, wyprowadzić wnioski i udzielić odpowiedzi na postawione pytania badawcze. Dlatego ważnym jest, aby dobór próby do badań był przemyślany przez badacza, zanim przystąpi on do badań. Można powiedzieć, iż podstawę do wyjaśniania badanych zjawisk, stanowią wyniki badań oparte na próbie badawczej. ponieważ przeprowadzenie badań na całej populacji jest w badaniach społecznych trudne, zazwyczaj niemożliwe i niepotrzebne, a nade wszystko zbyt kosztowne i czasochłonne. Jest ono niepotrzebne także i dlatego, iż można wyprowadzać, poprawne, wiarygodne i uzasadnione wnioski odnoszące się do całej zbiorowości. na podstawie tylko jej części, pod warunkiem, że „owa część” zwana próbą badawczą będzie reprezentowała całą zbiorowość. W praktyce, próba badawcza nigdy w pełni nie reprezentuje całości, co powoduje, że wnioski z niej wynikające mogą być obarczone większym lub mniejszym błędem. Są one większe wówczas, gdy próba jest niewielka i gdy nie reprezentuje zbiorowości całkowitej, tzn. iż nic jest reprezentacyjną.

Całkowity zbiór obiektów czy jednostek nazywamy populacją (łac. popu folio - ludność). Populacją jest zbiorem wszystkich przypadków posiadających pewne wspólne cechy, np. zbiór osób. obiektów, rzeczy, faktów, zjawisk, itp. Zbiorem takim mogą być wszyscy ludzie mieszkających w Polsce, zbiór wszystkich uczniów w Polsce czy studentów studiujących w szkołach wyższych, zbiór nauczycieli szkół podstawowych w kraju czy w jakimś województwie, ogół instytucji oświatowych w gminie, zbiór książek w bibliotece szkolnej, itp. Podzbiór da-