pkm osinski60

II* 2 Pol<cmil« rlcmcntńw nuiayn

2.1.6. Połączenia nitowe

Poluczenu nitowe uzyskuje się przez wywiercenie w łączonych przedmiotach otworów, a następnie założenie i zamknięcie nitów. Otwory na nity są wiercone lub przebijane. Łeb założonego ni tu podpiera się kształtowym wspornikiem, a woloy koniec wystający z drugiej strony otworu zakuwa za pomocą zakuwnika. W ten sposób powstaje drugi łeb ni tu, tzw'. zakuwka. Nity drobne (d < 9 mm) zakuwa sif z nsguły na zimno, nity normalne (d > 9 mm) na zimno lub na gorąco po ogrzaniu tulu do temperatury białego żaru. Po zanitowaniu łączone elementy są do siebif dociśnięte, co pozwala na przeniesienie za pomocą tarcia działającej na połączeni* siły tnącej. Gdy «ifa tnąca przekroczy wartość siły tarcia, nity poddane są obciążeniu ścinającemu. Na rysunku 2.27 przedstawiono zakuwanie połączenia nitowego i główne proporcje złącza.

Kształty nitów i ich wymiary są znormalizowane. Za średnicę nominalną uwań t średnicę mierzoną w odległości 5 mm od krawędzi łba. Otwory na nity o średniej ■ § 9 mm wykonuje *>ę o 1 mm większe od średnicy nominalnej nitu.

zolaMnik

Rys 2.27. Schemat zakuwania nita za pomocą zakuwaika

Nity różnią się przede wszystkim kształtem łba. Na rysunku 2.28 przedstawiono kształty łbów nitów normalnych oraz ich oznaczenia. Nity Wykonuje się z materiałów o dobrych własnościach plastycznych metodą prasowania na zimno lub kucia na gorąco, przy czym materiał nitu powinien być zbliżony do materiału łączonych nim elementów w celu uniknięcia powstawania ogniw korozyjnych.

Ryt. 2.28. Nity normalne z łbem: a) kulistym Zwykłym (Nk/.j, b) kulistym .wzmocnionym INkw), c) płaskim (NP), d) soczewkowym (NSI

Na rysunku 2.29 przedstawiono pracę szwu nitowego. W sytuacji z rys. 2293 w złączu występują tylko odkształcenia sprężyste; jest to obszar bezpieczny (odcinek a na rys. 2.30). W sytuacji z rys. 2.29b następuje poślizg aż do momentu wystąpienia Ścinania (odcinek raj na rys. 2.30). W przypadku z rys. 229 c występuje zarówno poślizg, jak i ścinanie nita. Nośność złącza nitowego zależy zatem od napięcia wstępnego F„ powstałego przy stygnięciu nita.

W zależności od zastosowania rozróżniamy połączenia nitowe: mocne — stosowunc w konstrukcjach stalowych, szczelne — stosowane w zbiornikach niskociśnieniowych oraz połączenia mocnoszczelne — stosowane w zbiornikach ciśnieniowych, koltach itpi

W zależności od konstrukcji szwu nitowego rozróżnia się połączenia stykowe; zakładkowe, nakładkowe (jednostronne lub dwustronne, symctryczue tub niesy-metryczne); wielostykowe (nakładkowe lub zakładkowe), teowr i kątowe. Na rysim* ku 2.31 pokazano wymienione rodzaje połączeń nitowych. Zależnie od obciążeniu nitów rozróżnia się szwy z nilami jednociętymi, dwuciętymi i wielodętymi.