przepis20015

piegus©

C/n%g

METODY OCENY WPŁYWU CZYNNIKÓW ABIOTYCZNYCH NA POPULACJĘ

1.    Obliczanie wskaźnika wzrostu populacji    ¹

2.    Analiza krzywych wzrostu oraz obliczanie CL50

3.    Obliczanie maksymalnej lieczbności populacji w zależności od stężenia danego czynnika abiotycznego

Jeżeli wartość wskaźnika wzrostu populacji jest niższa w obecności danego preparatu niż bez, to działa ona przeciwpasożytniczo, w przeciwnym razie stymuluje wzrost.

Wpływ czynnika szkodliwego działającego na populację „ pokazuje krzywa działania.

Kryterium musi być cecha, którą daje się łatwo określić: śmiertelność, zmniejszenie aktywności enzymów.

Obok krzywa wzrostu T. vaginalis    i>VćV-

|

I

pYyy^crW

Krzywe działania czynników chemicznych w różnych grupach systematycznych są podobne. Tylko u stawonogów i kręgowców zależność między śmiertelnością a stężenienim czynnika chemicznego jest zbliżona do paraboli. U pozostałych ma kształt lini prostych (wykres). Ma to znaczenie ekologiczne, ponieważ jeśli w biotopie wzrośnie stężenie toksycznej substancji, to może dojść do wymierania populacji jakiegoś gatunku, np. pasożyta, a populacja żywiciela (krzywa paraboliczna) przeżywa w tych warunkach. Krzywa śmiertelności może zmieniać się wskutek-SBffiHja-cJSpomości pasożyta na lek.    -

Na podstawie krzywej działania określa się CL50-stężenie śmiertelne dla 50% osobników.

cl₅₀ = cl,+Uso-n,)

1_ Cn-Q

b N„ - N,

l DL50 -(dawka\zynnika chemicznego wprowadzona do populacji śmiertelna dla 50% osobników

a    —

Aby obliczyć maksymalną liczebność w zależności od stężenia danego czynnika korzystamy z okresu równowagi wzrostu, przy czym liczebność w warunkach kentrołowanyeh równa jest 100%.

piegus©

sH* ?^yH^XKna'

POPULACJA PRZEGĘSZCZO^A

górna linia przerywana - < j - punkt krytyczny górny dolna linia przerywana - Kd - punkt krytyczny dolny krzywa nieregularna-fiurcuacje liczebności oś rzędnych - logN    lć-ol

oś odciętych - czas

W populacji przegęszczor ?j, tj. powyżej punktu krytycznego Kg:

•    dochodzi do naruszenia i zniszczenia zasobów odtwarzalnych środowiska

•    występują zaburzenia etiologiczne, np. zwiększona agresywność, zanik instynktu rozrodczego, załamanie hierarchii społecznej, walka o nic prowadząca do nadmiernej agresji

•    występują zaburzenia metaboliczne, np. mażdżyca, zawały, zaburzenia odporności - pod wpływem stresu rośnie zapadalność na choroby zakaźne i pasożytnicze.

•    Sute*(\>\opo\6ohrTfvU.,

W populacji poniżej punktu Kd występuje strefa niedogęszczenia, może dojść do zaniku populacji.

Zagęszczenie populacji to liczba osobników przypadająca na jednostkę powierzchni lub objętości. Może się ono różnić, np. liczba stawonogów glebowych może dochodzić do kilkuset tysięcy na m², a jeleni jest tylko kilka w km².

Metody oceny zagęszczenia populacji zależą od sposobu, w jaki można policzyć osobniki w ich naturalnym środowisku. Zliczenie wszystkich osobników jest możliwe tylko dla niektórych gatunków roślin, a także zwierząt większych i łatwych do zliczenia.

Można policzyć też na podstawie liczby osobników w próbie: liczba osobników na mniejszej powierzchni może być przeliczona na większy obszar. Dla większości gatunków można obliczyć tylko liczebność względną, ponieważ nie można obliczyć liczebności rzeczywistej.

metoda CMR (Catch, Mark, Release) - łowienie, znakowanie i wypuszczanie oznakowanych osobników, a następnie ponowne łowienie

Zakładamy, że pomiędzy połowami osobniki znakowane wymieszały się z nieoznakowanymi i wtedy:

etapie = całkowita liczbność populacji

liczba osobmkow złapanych w 11 etapie

-— -:—:-;-—-— x liczba zaznaczonych w

liczba oznaczonych złapanych w 11 etapie

Ta metoda może być obarczona błędem.

Page 16 of 52