psychologia religii3

1*8

na siebie odpowiedzialności za ten stan wraz z towarzyszącą jej inklinacją do wyjaśnienia znaczenia tejże odpowiedzialności w taki sposób, ażeby było możliwe rozważenie alternatywnych sposobów postępowania#    -

Waldmaaowska analiza neurozy, włączając problem grzechu, podkreśla sprzeczność między samowystarczalnością człowieka a jego skłonnością do uświadamiania sobie śmierci, doświadczania poczucia winy i jako taka ma fundamentalne znaczenie dla przyjmowania neurotycznych sposobów rozwiązania*

Tego rodzaju wymiary ludzkiej egzystencji muszą być brane pod uwagę przez terapeutę w poszukiwaniach źródeł nerwicy, bowiem to właśnie one powodują chorobę, a wynikają z bezwzględnego realizmu egzystencji# Dodatkową możliwością dla psychiatry jest nadanie ważnego znaczenia osiąganiu "pełnej głębi" w kryzysie pacjenta, odzwierciedlonej w sytuacjach neurotycznych# Wyraz ludzkiej pretensjonalności i samowystarczalności, manifestowanej w postaci grzechu lub powiązanej z neurozą, przedstawia - według ffaldmana «■ kryzys odstręczającego stanu człowieka. Ostatecznie można to załagodzić dzięki odzyskaniu wiary 1 uczestniczeniu w związku człowieka z wiecznością# Poprzez skrótowy przegląd współczesnych badań psychologicznych, Waldman próbuje odsłonić sytuację człowieka, na którą składa się stan bezsilnej izolacji i poczucie braku znaczenia# Zjawisko to rozpatruje na bazie zbiorowego lub społecznego rozdarcia# Strategie neurotyczne opisuje jako próby rozwiązania tej sprzeczności# Okazuje się jednak, że wszelkie wysiłki, zmierzające do wywołania zaniku tego zjawiska, są fatalne w swoich skutkach, jako że same strategie neurotyczne stają się ukrytymi formami pretensjonalności i ssmcasystarczalności i podkreślają jeszcze kryzys# W taki właśnie sposób próbuje Waldman scharakteryzować podobieństwa między grzechem a neurozą, nazywając je "kompleksem grzeohowo-neurotycznym"#

Teraz powróćmy od dyskusji metapsyekologicznych i kulturo*o-psyetiologicznych do realiów klinicznych# Gilberg zastanawia się nad psychologicznymi źródłami ascezy analizując zachowanie zakonnicy# Freud stwierdził, że asceta może "całkowicie odwrócić swoje seksualne zainteresowania od istot ludzkich i w dodatku prowadzić bardzo wysublimowany styl życia, styl ascetyczny, ograniczający jego pragnienia, nakładający zakazy, a niekiedy pozbawiony wynagrodzenia w postaci bardziej natężonego zainteresowania boskością"# Gilberg powołuje się na psychologię ascetyzmu, której reprezentantami są: Kamiat, Alszanaer, Sachs, C&8ey, Cherru, Anna Freud, Bios, Kapłan, Stern, Medlingcott*

W opozycji do wielu wyżej wymienionych psychologów, Gilberg, powołując się na Ifiedlingcotta, zakłada, iż duże ryzysko ascetyzmu pochodzi z na-