SCAN0103

Prawa i wolności to te postanowienia karty, które nadają się do samodzielnego stosowania i mogą rodzić tzw. skutek bezpośredni, a więc mogą być powoływane w postępowaniach sądowych i administracyjnych.

Natomiast zasady mają to do siebie, że są jedynie normami o charakterze programowym, które nie mają samoistnego charakteru i wymagają przepisów wykonawczych. Czyli nie nadają się do samoistnego stosowania i wymagają przepisów wykonawczych.

Wracając do podziału na prawo pierwotne i prawo wtórne, (chodzi o prawo pisane, które dzieli się na pierwotne i wtórne)

Cóż składa się na prawo pierwotne:

To jest prawo traktatowe tworzone przez państwa. Mamy tam określone procedury zmiany traktatów określone w TUE - procedury zwykłe i uproszczone (to doczytać z podręcznika)

Prawo pierwotne tworzone jest przez same państwa, a więc do zmiany prawa pierwotnego zgoda każdego państwa jest potrzebna, (tak nie jest w prawie wtórnym) W dominującej części zgoda jaką państwo wyraża musi przyjąć postać klasycznej ratyfikacji. Wyjątkiem jest uproszczona procedura zmiany, która nazywa się popularnie ???(chyba kładką) bez ratyfikacji. To jest taka procedura, w której nie ma ratyfikacji ale i tak każde państwo w Radzie Europejskiej musi zaakceptować daną ustawę. Ale to jest wyjątek od reguły. Generalnie zawsze potrzebna jest ratyfikacja. Jeżeli pojawia się pojęcie ratyfikacji dla tworzenia lub zmiany prawa pierwotnego to należy pamiętać, ze ratyfikacja w każdym państwie jest dokonywana wg jego konstytucyjnych reguł. Dlatego różnie to wygląda i w różnych terminach się odbywa. Np. traktat lizboński czekał na ratyfikację wszystkich państw członkowskich 2 lata bez jednego miesiąca.

Jak wygląda ratyfikacja?

Trzeba pamiętać, że umowy międzynarodowe dzielimy na zawierane w trybie prostym i w trybie złożonym. Zawierane w trybie złożonym to umowy wymagające ratyfikacji i traktaty są umowami zawieranymi w trybie złożonym. Generalnie ratyfikacji dokonuje głowa państwa ale nasza Konstytucja tak jak wiele innych konstytucji przewiduje cały katalog umów międzynarodowych, których prezydent nie może ratyfikować sam. W polskiej nauce zaczęto mówić o tzw. małej i dużej ratyfikacji. Mała to dokonywana przez samego prezydenta. Duża to za zgodą Parlamentu. U nas Konstytucja posługuje się terminem ratyfikacji za uprzednią zgoda wyrażoną w ustawie i katalog umów wymagających takiej ratyfikacji określa art. 89Konst. (mówi to jako przykład poglądowy, bo we wszystkich państwach coś takiego istnieje)

Generalnie traktaty stają się dla państw wiążące najczęściej w postaci procedury przypominającej naszą dużą ratyfikację, tzn. że wymagana jest zgoda parlamentu. Należy pamiętać, że co do zasady, zwłaszcza w Polsce, nie możemy używać z formalnego punktu widzenia zwrotu „parlament ratyfikował”. Parlament nie ratyfikuje tylko upoważnia głowę państwa do ratyfikacji. I to jest model, który generalnie będzie istniał we wszystkich państwach i tu się generalnie zaczynają rozbieżności wynikające tradycji danego państwa - te rozbieżności dotyczą kwestii referendum. Czy ma być referendum dla traktatu lub zmiany traktatu. Tutaj mamy 3 modele w Europie. Taki model jaki istnieje w Polsce jest modelem w większości państw członkowskich, tzn. referendum może być ale nie musi być przeprowadzone. W Polsce mamy „taką bardzo mądrą konstytucję”, która polega na tym, że z jednej strony jest uprawnienie parlamentu, żeby upoważnić prezydenta do ratyfikacji ale parlament, który jest reprezentantem narodu, czyli społeczeństwa może uznać, że sprawa jest politycznie tak istotna, że lepiej żeby nie reprezentant, czyli parlament się wypowiadał tylko należy zwrócić głos reprezentowanemu, czyli społeczeństwu i wtedy robimy referendum. I to jest decyzja natury politycznej, (wstawka o mentalności polaków i o tym jak nie chodzimy na wybory;-)) U nas przyjmuje się założenie, że jeżeli frekwencja w referendum jest mniejsza niż 50% referendum nie jest wiążące. Czyli referendum opisane jest fakultatywne. W UE jest jedno państwo, w którym referendum jest obligatoryjne i jest to Irlandia, co przysparza różnych perturbacji, bo trzeba pamiętać że traktat lizboński został w pierwszym referendum odrzucony. Co powodowało konieczność „sztukowania” i robienia drugiego referendum, co nie jest całkiem estetycznie czyste bo drugi raz pytano obywateli o to samo. Ale referendum w Irlandii nie było w ogóle estetycznie czyste, ponieważ przeciwnicy traktatu opowiadali o nim rzeczy absolutnie niestworzone nawet takie, że na jego podstawie będzie można mordować dzieci do drugiego roku życia. Takie rzeczy pojawiały się w kampanii referendalnej. To jest w ogóle podstawowy problem, czy w referendum można obywateli pytać o kwestie detaliczne i techniczne a nie np. czy chcecie przystąpić do UE, chcecie mieś euro o to obywateli należy zapytać, bo to jest taka kwestia elementarna. Dlatego jest takie państwo w UE, które ma bardzo rozwiniętą demokrację ale wie czym jest przypadkowe głosowanie w referendum i tym państwem są Niemcy, które mają duże doświadczenia w tym do czego prowadzą

6