Scan20001

wszystkich.jDla popierania praw człowieka Rada miała utworzyć specjał

Narody Zjednoczone założyły też, że nie bęcłij wprowadzać żadnych ograniczeń w zakresie wybieralności mężczyzn i kobiet, w pełni i na Wiirilll-kncli równości, na funkcje w icli organach głównych i pomocniczych. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych miało odtąd inicjować badania i udzielać zaleceń w celu między innymi wspierania realizacji praw człowieka i podstawowych wolności dla wszystkich, bez względu" na rasę, płeć, język lub religię. Inny organ NZ - Rada Gospodarczo-Społeczna - uzyskała prawo udzielania zleceń w celu popierania, poszanowania i przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności dla

^ ną komisję, została niąJKomisja Praw Człowieka:"

powodu zbyt ogólnikowego ustosunkowania się przez Kartę NZ do i praw człowieka zaistniała konieczność ich bardziej szczegółowego unormowania. Powstały akty prawa międzynarodowego, które można podzie-h lić na dwie grupy. Jedna grupa to dokumenty międzynarodowe o charakterze generalnym, normujące różnorodne prawa człowieka. Na drugą natomiast składają się dokumenty międzynarodowe dotyczące grup podmio-

tów lub wyspecjalizowanych zagadnień z zakresu praw człowieka.

Dokumenty międzynarodowe o charakterze .generalnym

Pcfwszechna Deklaracja Praw Człowieka (Paryż, 10.XII.1948)

(Składa się ona ze wstępu i 30 artykułówj We wstępie podkreśla, że

• ł Artykuły l-jT¹ stanowią, że wszystkie istoty ludzkie rodzą się wolne.

uznanie przyrodzonej godności, równych i niezbywalnych praw wszystkich członków wspólnoty ludzkiej jest podstawą wolności, sprawiedliwości i pokoju.

podległe, powiernicze, zależne albo poddane jakimkolwiek ograniczeniom suwerenności, Każda osoba rna prawo do życia, wolności i bezpicczcń-> siwa osobistego.

/OCArlyktdy 4-21 l dotyczą/juuw obywatelskich J po li tyczny clij Należą do nich zakaz niewolnictwa lub poddaństwa, zakaz poddawania torturom albo okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu, zakaz arbitralnego zatrzymania, aresztowania lub wygnania* zakaz arbitralnego wkraczania w życie prywatne, rodzinę, mieszkanie lub korespondencję, dokonywania zamachów na honor i reputację oraz zakaz uznania osoby winną popełnienia przestępstwa karnego, które w czasie jego po- / pełnienia nie stanowiło czynu zabronionego zgodnie z prawem krajowym / lub międzynarodowym. iWszyscy mają prawa i wolności osobiste takie, j jak: prawo do uznawania wszędzie osobowości prawnej, prawo do równości wobec prawa i do równej ochrony prawnej, prawo do skutecznego odwołania się do kompetentnych sądów krajowycli przeciwko czynom naruszającym piawa podstawowe przyznane przez konstytucję lub ustawy, prawo (na warunkach pełnej równości) do rozpatrzenia sprawy sprawiedliwie i publicznie, przez niezawisły i bezstronny sąd, prawo do ochro- i ny prawnej przed wkraczaniem w życie prywatne, rodzinę, do mieszkania j i korespondencję oraz przed zamachami na honor i reputację, prawo do/ swobodnego poruszania się i osiedlania w granicach każdego państwa,j do opuszczania jakiegokolwiek kraju, włączając w to swój własny orazj do powrotu do swego kraju, prawo do ubiegania się o azyl i korzystania! z niego w innych krajach, prawo do obywatelstwa, prawo do zawarcia małżeństwa Tzałożenia rodziny, prawo do własności, prawo do wolności myśli, sumienia i religii, prawo do wolności poglądów i wypowiedzi, pra- ' wo do pokojowego zgromadzenia się i zrzeszania się, prawo do udziału w rządzeniu swym krajem, dostępu do służby publicznej.

_> /'j^rtykuły 22-2Xpoświęcone zostałyjprawom ekonomicznym, społecz-^, ny mikulturalnym .] S ą to: j^awodo[.zabezpieczenia społecznego^ prawo do l pracy, swobodnego wyboru zatrudnienia do słusznych i do godnych warunków pracy, ochrony przed bezrobociem, równej płacy za równą pracę, pra- i wo do tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich, prawo ) do odpoczynku i do czasu wolnego, prawo do poziomu życia odpowia- I dającego potrzebom zdrowia i dobrobytu własnego i rodziny, prawo do / opieki i pomocy na rzecz macierzyństwa, dzieciństwa, i wszystkich dzieci, prawo do nauki, prawo rodziców do wyboru wykształcenia dla swych] dzieci, prawo do swobodnego uczestnictwa w życiu kulturalnym.

1

równe .w-godnoścj i prawach^ Mają prawo do korzystania ze wszystkich praw i wolności ogłoszonych w Powszechnej Deklaracji bez jakiejkolwiek różnicy, zwłaszcza ze względu na rasę, kolor skóry, płeć, język, religię, poglądy polityczne lub inne, pochodzenie narodowe lub społeczne, majątek, urodzenie lub jakąkolwiek inną sytuację. Nie powinno się też czynić żadnego rozróżnienia na podstawie statusu politycznego, prawnego lub międzynarodowego kraju lub terytorium,"do którego dana osoba przynależy, bez względu na to, czy ów kraj lub terytorium jest nie-