ScanImage126

<1>

c

ⁿ

o

aj o> c o o <1>-

CL

(0

c

mieszanka		mieszanka
bogata		uboga
		optymalne
		warunki ,
____-1_		zapłonu / '_i_

0,7    0,8    0,9    1,0    1,1    1,2    1,3

współczynnik nadmiaru powietrza

Rvs. 2

o ,5^

150

135

100

mm

1,2

1,0

wymiana świec zapłonowych
“ zakres pracy	*	„wypadanie zapłonów”
_i_1_	^ / '	_1_1_

30 000

45 000 km

Kupując dowolną część do swojego samochodu zawsze pytamy o właściwości danego produktu, jego cenę i oczywiście o jego trwałość. To samo dotyczy świec zapłonowych.

Niestety odpowiedź na pytanie dotyczące przebiegu elementów podlegających zużyciu eksploatacyjnemu, takich, jak świece zapłonowe, nie jest prosta. Dobierając świece zapłonowe do danego silnika producenci pojazdów i świec zapłonowych dobierają ich podstawowe parametry:

• wymiary geometryczne korpusu, tzn. rodzaj gwintu oraz typ i rozstaw klucza

• wartość cieplną

• długość gwintu i położenie elektrod • ilość elektrod • materiały elektrod • odstęp między elektrodami.

Na trwałość, czyli przebieg świec zapłonowych, wpływ mają głównie dwa ostatnie czynniki: wykonanie i odstęp między elektrodami. Rozwiązania techniczne, takie jak m.in. dodatek itru na elektrodzie środkowej i masowej, platynowa elektroda środkowa, iskra powietrzno-ślizgowa, itp., zwiększają sprawność świecy zapłonowej, poprawiają parametry jej pracy i zwiększają trwałość. Należy jednak zwrócić uwagę, że bardzo w'ażne z punktu widzenia przebiegu są także czynniki niezależne od konstrukcji świecy: ogólny stan silnika, głównie ilość oleju spalanego w komorze spalania, rodzaj i sprawność układu zasilania, np. nadmierne wzbogacanie mieszanki paliwowej lub znaczne jej zubażanie, styl jazdy, warunki eksploatacji, rodzaj i jakość paliwa.

Zależność zapotrzebowania na wysokie napięcie w zależności od składu mieszanki przedstawia rysunek 1.

Producent, dobierając świecę zapłonową do silnika, wybiera taką, której odstęp między elektrodami jest na tyle duży, że przeskakująca iskra ma wystarczającą energię, aby zapalić mieszankę. Gdy kończy się zalecany przez producenta pojazdu przebieg świecy, odstęp między elektrodami musi być jeszcze na tyle mały, zęby mogło dojść do przeskoku iskry. Zależność wartości napięcia wtórnego od odstępu między elektrodami przedstawia rysunek 2. Powodem zmiany odstępu między elektrodami jest zjawisko erozji, wynikające z odrywania cząstek materiału elektrod podczas przeskoku iskry elektrycznej. Im wyższe jest napięcie wtórne podane na świecę zapłonową, tym więcej odrywane jest od elektrod. Dodatki takie, jak itr lub platyna, w dużym stopniu ograniczają zjawisko erozji, a więc trwałość takich świec zapłonowych jest wyższa.

Firma Bosch zaleca wymianę świec zapłonowych (niezależnie od ich typu) w silnikach zasilanych benzyną po takim przebiegu, jaki sugeruje producent pojazdu w książce serwisowej. Oczywiście przebieg ten jest na tyle bezpieczny, że termin przeglądu ustalany jest przez producenta przede wszystkim zc względu na smarowanie silnika (wymiana oleju), natomiast pozostałe czynności, m.in# wymiana świec, nie mają takiego prioryte Dlatego też od świecy zapłonowej w^j gamy przebiegu minimum takiego,

zaleca producent pojazdu’ i maksymalnie takiego, żeby zastosowanie ade*« kwatnych rozwiązań tecli-^ nicznych nie spowodowało znacznego wzrostu ceny. Osoby eksploatujące samochody w warunkach korzystnych dla świec zapłonowych, tzn. duże jednostajne przebiegi poza miastem, osiągają na popularnych świecach Bosch przebiegi nawet 100 lub więcej tys. km bez uszczerbku dla pracy i trwałości silnika, gdyż świece zapłonowe Bosch charakteryzują się wysoką stabilnością parametrów technicznych, a zwłaszcza w^rartości cieplnej. Jednakże w skrajnych przypadkach może się zdarzyć, że świece zapłonowe nie są w stanie przepracować przewidzianego przez producenta pojazdu okresu międzyprzeglądowego. Tak dzieje się np.

w przypadku silników o złym stanie technicznym lub w silnikach z dodatkowym zasilaniem gazem, np. LPG. Im wyższe jest niezbędne napięcie wtórne w instalacji zapłonowej, tym szybciej następuje erozja elektrod. A możliwości układu zapłonowego są ograniczone do konkretnej maksymalnej wartości napięcia wtórnego-

Robert Dzierżanowski

1