Schowek18

Zmiany (odwracalne lub nieodwracalne) stanu technicznego obiektu można podzielić na:

•    krytyczne (bardzo istotne) - zagrażające życiu i zdrowiu ludzi oraz środowisku naturalnemu,

•    graniczne (istotne) - zagrażające utratą wydajności pracy obiektu,

•    dopuszczalne (mniej istotne) - zagrażające racjonalnemu sposobowi wykorzystania obiektu.

Rys. 1.13. Przebieg zmian zużycia Z elementu obiektu technicznego w czasie l (a) oraz związane z tym zmiany mocy użytecznej P (b) - na podstawie [19]

Zmiany wartości cech stanu technicznego wynikają przede wszystkim z dokonujących się w obiekcie procesów destrukcyjnych, np. zużycia elementu w wyniku tarcia oraz związanej z tym zmiany cech użytkowych, np. mocy użytecznej (rys. 1.13).

Zmiany stanu technicznego wskutek procesów destrukcyjnych (rys. 1.13«) określamy jako: dopuszczalne - np. ze względu na kojarzone wymiary, graniczne - np. ze względu na możliwość dokonania zabiegu regeneracyjnego oraz krytyczne - ze względu na nagły, niekontrolowany wzrost intensywności zużywania, stwarzające zagrożenie dla elementu i obiektu jako całości. Mogą one spowodować wystąpienie odpowiednio: usterek, uszkodzeń i zniszczeń.

Biorąc pod uwagę moc użyteczną (rys. 1.13/;), można wyróżnić stany użytkowe dopuszczalne - w granicach przewidzianej tolerancji mocy użytkowej, graniczne np. ze względu na niedopuszczalny spadek mocy umożliwiający tylko bieg jałowy i krytyczne - np. gdy następuje unieruchomienie całego obiektu. Wówczas może wystąpić odpowiednio: niesprawność, niewydolność lub niezadziałanie obiektu.

Jeżeli żadna z cech stanu technicznego obiektu nie osiągnęła wartości dopuszczalnej, to jest on sprawny technicznie. Oznacza to, że jego właściwości techniczno-eksploatacyjne odpowiadają założonym podczas konstruowania i wytwarzania, i że może on realizować wszystkie funkcje zgodnie z przeznaczeniem.

Gdy jakaś cecha, np. moc, osiągnie wartość dopuszczalną lub ją przekroczy (np. w samochodzie nastąpi spadek mocy poniżej wartości dopuszczalnej), urządzenie nadal może spełniać zasadnicze funkcje robocze, tzn. jest w stanie zdatno-ści. Jednak biorąc pod uwagę inne kryteria, które nie w pełni odpowiadają założonym (np. zwiększone zużycie paliwa w silniku samochodu), obiekt będzie niewydolny technicznie.

Stan eksploatacyjny obiektu technicznego określa to, co aktualnie dzieje się z nim podczas eksploatacji. Wyróżnia się następujące podstawowe stany eksploatacyjne:

1)    użytkowania aktywnego,

2)    przechowywania,

3)    konserwacji długoterminowej,

4)    konserwacji stałej,

5)    przekazania,

6)    remontu głównego,

7)    remontu średniego,

8)    remontu bieżącego.

9)    obsługi bieżącej.

10)    likwidacji,

11)    transportu.

W ramach tego zbioru można wyróżnić dwa podzbiory:

I    - stany od 1 do 5 dotyczą użytkowania (aktywnego i pasywnego),

II    - stany od 6 do 11 dotyczą obsługiwania.

35

www.wsip.com.pi