skanowanie0007

m

1. Wiadomości wstępne

Układ kostny stanowi bierny element aparatu ruchu.

Głównym zadaniem szkieletu, jako zrębu budowy całego organizmu, jest pełnienie funkcji podporowej, ruchowej i amortyzacyjnej. Oprócz tego wiele elementów kostnych stanowi ochronę narządów trzewnych i nerwowych (np. klatka piersiowa, czaszka). Inną funkcją układu kostnego jest wytwarzanie elementów morfotycznych krwi przez szpik kostny.

1.1. Rozwój kości

W życiu płodowym kości rozwijają się na podłożu mezenchymatycznym lub na podłożu chrzęstnym. W obu przypadkach rozwój odbywa się dzięki komórkom kościotwórczym (osteoblastom). Warstwowy przyrost kości jest jednoczesny ze zjawiskiem jej niszczenia i rozpuszczania, co powodują komórki kościogubne (osteoklasty) np. pod wpływem ich działania powstąje jama szpikowa w trzonach kości długich).

Na podłożu mezenchymatycznym powstają kości sklepienia i ścian bocznych czaszki, większość kości twarzy i obojczyk. Proces wzrastania rozpoczyna się od powstania w tkance łącznej punktu kostnienia; stąd beleczki kostne wyrastają w różnych kierunkach. Wzrastanie kości trwa do momentu zespolenia się brzegów sąsiednich kości.

W kostnieniu na podłożu chrzęstnym chrząstka jest modelem, dookoła którego i wewnątrz którego rozbudowuje się kość. Jeżeli proces wzrastania zaczyna się od zewnątrz, wówczas zachodzi kostnienie ochrzęstne, natomiast gdy zanikająca chrząstka jest zastępowana tkanką kostną wewnątrz kości — mówimy o kostnieniu śródchrzęstnym.

W końcach kości długich występują płytki chrzęstne — chrząstki nasadowe, które oddzielają nasadę od trzonu kości. Podczas wieloletniego wzrostu kości przedłuża się granica kostnienia trzonu, a po osiągnięciu przez kość pełnego wymiaru chrząstka nasadowa stopniowo zanika i trzon zrasta się z nasadą.