skanuj0001 6

ifSL	Truncu% brochiocopbahcus Z ca vn superior
Vv {Hifwonates sin	Truncus pulmonalis
At nam sinistrum ---p—-• /	r Vv. pulmonoles \ dextrae
/ \ i	S\

Sinus cornarius---7^---*    .    , jfe — ^>N_V M1

/    ""    ^ —V. cava inferior

'    *' .-.    .•    ' >' '^"=^==^^7

■<*.-' Ś ' ... ''V

' .    •'    •• • .•'*    . J

•• . U , v'/ __✓ -V I, . • A; > Zenlricutus —V---* ' • sinister \ .	Suicus interventricu/aris post.
N; •

Ryc. 168. Serce, widok z tyłu.

Szkielet serca

Nazwą szkieletu serca obejmujemy twory leżące dokoła otworów serca, do których przyczepiają się włókna mięśnia sercowego. U człowieka nic mają one składników kostnych, jak np. u przeżuwających, ale są zbudowane z mocnej tkanki łącznej włóknistej.

Twory te to pierścienic włókniste (anuli jibrosi) i trójkąty włókniste (tri górni fibrosa) oraz część błoniasta przegrody

Anulus fibrosus trunci--------

pulmonalis fi,/ jk
II Jf	■Anulus fibrosus aortae
Trigonum fibrosum sin.——___	Septum ~in ten/en trieufare (pars membranacca)
Trigonum fibrosum- -f dcxtrum 'i ( i-	Anulus fibrosus ostii . atrioventricularis dext.
Anulus fibrosus ostii V // \\ // atrioventricu/aris sin. \>v__
Fascicu/us 0 trio ven tricutaris
Ryc. 169. Szkielet serca.

lomTasi trójkąty włókniste prawy i lewy ic/ą niięazy picrscicnunui mwnmMjm. aorty i ujść przcdsionkowo-komorowych.

Do pierścieni włóknistych przyczepiają się płatki zastawek serca i wielkich pnł tętniczych. Przytwierdzają się do nich również włókna mięśniowe (ryc. 176).

Mięsień sercowy

Mięsień sercowy (myocardium) stanowi właściwą ścianę serca. Grubość warstwy mięśniowej jest różna w różnych częściach serca. Jest ona znacznie większa w ścianach komór niż przedsionków, ściana komory lewej jest prawic trzykrotnie grub sza od prawej. Tłumaczy się to znacznie większym obciążeniem komory lewej, któ ra tłoczy krew do krwiobiegu wielkiego, podczas kiedy komora prawa pr/clnc/a krew jedynie do płuc.

Cienka mięśniówka przedsionków składa się z pęczków włókien mięśnia scrco wego, ułożonych w dwóch warstwach. Warstwa powierzchowna składa się z włó kien biegnących w ścianach obu przedsionków, wiążąc je ze sobą. Warstwa glęb sza składa się z włókien, podkowiasto przerzucających się nad ścianą górną przedsionków i łączących się ze szkieletem serca.

Mięśniówka przedsionków jest całkowicie oddzielona od mięśniówki komór

Mięśniówka komór, według ogólnie przyjętych opisów, składa się z trzech warstw: skośnej zewnętrznej, okrężnej środkowej i podłużnej wewnętrznej. I izeha jednak od razu zaznaczyć, że jest to uproszczenie, gdyż w rzeczywistości warstw tych, na ogół odpreparować się nie da. Włókna mięśniowe przechodzą /. jednej warstwy do drugiej, rozpoczynając się i kończąc na pierścieniach i trójkątach włóknistych serca.

Włókna warstwy zewnętrznej odchodzą od szkieletu serca, szczególnie od trój kątów włóknistych, biegną skośnie ku dołowi i w lewo. Część tych włókien, po krótszym lub dłuższym przebiegu przechodzi w głąb, zmieniając kierunek na po ziomy i wraz z innymi tego rodzaju włóknami tworzy warstwę okrężną.

Włókna bardziej powierzchowne otaczają obie komory, natomiast głębsze każdą z nich osobno. W dalszym ciągu włókna te zmieniają kierunek i biegnąc dalej śrubowato ku górze wychodzą z warstwy okrężnej. Kierunek włókien staje się co

Aorto

Trigonum fibrosum sin.

y-Cuspis anterior vo/voo

\ otrioventriculoris sin. —Strotum longitudinole int

Chordao tendineoo

M. popilloris

Strotum longitudinole ext:

Strotum circulore

Vortox cordis

Ryc. 170. Schemat budowy mięśniówki serca (wg Bcnninghoffa).

215