skanuj0019 6

18 Rozdział 1.

•    dla próbek pięciokrotnych:

L₀ ~5d„ =5-1,13^ = 5,

•    dla próbek dziesięciokrotnych:

L₀ = 10d,; =' 10 • u 3^ =1,13kJĘ.

Norma dotycząca próby rozciągania określa k jako zalecany współczynnik w odniesieniu do próbek proporcjonalnych, który wynosi:

•    k = 5,65 - dla próbek pięciokrotnych,

•    k = 11,3 — dla próbek dziesięciokrotnych.

Niekiedy z przyczyn technicznych niemożliwe jest wykonanie próbki według znormalizowanych proporcji geometrycznych, norma umożliwia wówczas stosowanie próbek nieproporcjonalnych i dopuszcza stosowanie dowolnego współczynnika k.

W przypadku materiałów kruchych (brak granicy plastyczności, punkt granicy odkształcenia proporcjonalnego bliski R_m) przewidziano próbki o nieco odmiennych proporcjach geometiycznych. I tak, do badania żeliwa szarego polska norma PN-92/H-83101 zaleca próbkę przedstawioną na rys. 1.11.

Natomiast do badania żeliwa sferoidalnego polska norma PN-92/H-83123, zgodna z ISO 1083:1987, określa kształt próbki przedstawiony na rys. 1.12.