str0105

We wszystkich narządach ściana naczyń włosowatych jest zbudowana z jednej warstwy komórek, zwanej śródbłonkiem naczyniowym. Komórki śródbłonka umieszczone są na cienkiej błonie podstawnej o strukturze włóknistej. Naczynia włosowate w układzie nerwowym odznaczają się jednak pewnymi specjalnymi właściwościami. Po pierwsze, komórki śród-blonka przylegają ściśle do siebie, co uniemożliwia przedostawanie się substancji, jak w innych narządach, przez szpary między nimi. Aby jakaś substancja mogła przedostać się z krwi do mózgowia, musi najpierw przeniknąć do komórek śródbłonka i przejść przez ich cytoplazmę. Niektórzy uważają te komórki za główny element bariery krew-mózg. Po drugie — z naczyniami włosowatymi w układzie nerwowym są ściśle związane komórki

Rys. 49. Astrocyl - jego związek z naczyniem krwionośnym i neuronami

glejowe — astrocyty. Jedna z wypustek astrocytu styka się z naczyniem włosowatym za pomocą rozszerzonego zakończenia, zwanego stopą naczyniową (rys. 49). Wypustki astrocytu okrywają około 85-90% powierzchni naczyń włosowatych mozgo wda. Według niektórych badaczy, astrocyty pośredniczą w przekazywaniu substancji z naczyń do neuronów', a zatem ograniczona przepuszczalność bariery krew-mózg może być zależna od trudności w przechodzeniu różnych związków przez te komórki.

Obecnie sądzi się, że bariera krew-mózg jest nieco „rozluźniona” w^; tzw. narządach okolokomorowych (patrz s. 107). mogą więc przez nią przechodzić w tych miejscach zwdązki o stosunkowo dużych cząsteczkach.

105